Έλληνες επιστήμονες προβλέπουν ποιοι ασθενείς ωφελούνται από τα αντικαταθλιπτικά

Μια πρωτοπόρος εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης, η οποία χρησιμοποιείται από Έλληνες ερευνητές σε Πανεπιστήμιο της Ιταλίας, δίνει νέα διάσταση στη θεραπεία των νόσων ψυχικής υγείας.

Το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης βοηθά στην έγκαιρη πρόγνωση, αφού όχι μόνο μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια εάν ο ασθενής μπορεί να αντιμετωπίσει στο μέλλον προβλήματα ψυχικής υγείας, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκτονιών, αλλά και ποιοι είναι αυτοί που ενδέχεται να παρουσιάσουν φαρμακοανθεκτική κατάθλιψη.

Ο επικεφαλής της ερευνητικής μελέτης, Αντώνιος Ντακανάλης, Καθηγητής και ερευνητής ψυχιατρικής και ψυχοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο «Μπικόκα» του Μιλάνου τονίζει μιλώντας στο iatropedia.gr, ότι η αξιοποίηση της ισχύος των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, μπορεί να βοηθήσει στην πρόβλεψη του πως θα πάει ο ασθενής και εάν θα ανταποκριθεί ή όχι σε ένα συγκεκριμένο είδος ψυχοθεραπείας, ή μια συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή.

“Παρόλο που ο ευαίσθητος τομέας της ψυχικής υγείας απαιτεί αντίληψη, ανθρώπινη αλληλεπίδραση, διαίσθηση και συναισθηματική νοημοσύνη που οι υπολογιστές και τα ρομπότ δεν μπορούν να προσομοιώσουν, η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να ωφελήσει σημαντικά με την ικανότητα της να αντλεί μεγάλο όγκο δεδομένων από διάφορες πηγές, να τον επεξεργάζεται και να τον αναλύει, ανιχνεύοντας με υψηλό βαθμό ακρίβειας ισχνά προειδοποιητικά σημάδια που οι άνθρωποι ίσως δεν θα πρόσεχαν ποτέ, καθώς και σημάδια ψυχικής δυσφορίας πριν επιδεινωθούν”, σημειώνει ο γιατρός.

Ο ίδιος και η ομάδα του χρησιμοποιούν μέσω της εφαρμογής ΑΙ, πραγματικά κλινικά δεδομένα ασθενών αλλά και ηλεκτρονικά αρχεία υγείας τα οποία αναλύονται από συστήματα τεχνητής νοημοσύνης και αλγορίθμους μηχανικής μάθησης με σκοπό να εντοπιστούν οι ασθενείς με κατάθλιψη που δεν θα ανταποκριθούν επαρκώς, ή ακόμη και καθόλου στα υπάρχοντα αντικαταθλιπτικά, λέει ο Δρ. Ντακανάλης.

“Τα προκαταρτικά αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά. Ο έγκαιρος εντοπισμός των ασθενών αυτών που πάσχουν από τη λεγομένη φαρμακοανθεκτική κατάθλιψη και διατρέχουν, μεταξύ άλλων, αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονίας, είναι εξαιρετικά σημαντικός καθώς μπορεί να συμβάλει στη βέλτιστη στρατηγική διαχείριση αυτών των περιπτώσεων (π.χ. με χρήση διαφορετικών θεραπευτικών μεθόδων από τις ευρέως χρησιμοποιούμενες) βοηθώντας μας να παρέμβουμε εγκαίρως, πριν μια κατάσταση γίνει πιο σοβαρή”, τονίζει με έμφαση ο γιατρός.

Σημαντική εφαρμογή στις εξ’ αποστάσεως διαγνώσεις

Σύμφωνα με τον ίδιο τον γιατρό, άλλα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης, που πραγματοποιούνται σε συνεργασία με ευρωπαϊκά και αμερικανικά πανεπιστήμια, επικεντρώνονται στον πρόωρο εντοπισμό ψυχικής δυσφορίας (π.χ. κατάθλιψη) εξ αποστάσεως σε ακριτικές περιοχές με ανεπαρκή ή ανύπαρκτη πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Κι αυτό, όπως λέει, αποτελεί “ένα τεράστιο και σημαντικό κεφάλαιο και για την χώρα μας!”

Το 2018 πάνω από 150 εκατομμύρια άνθρωποι μόνο στην Ευρώπη, δηλαδή περίπου 1 στους 5, υπέφερε από ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας ενώ κάθε 40 δευτερόλεπτα ένας συνάνθρωπός μας αυτοκτονούσε.

Η διασπορά του “αόρατου φονικού” εχθρού, του κορονοϊού, επιδείνωσε τα πράγματα, πιέζοντας το ήδη επιβαρυμένο σύστημα ψυχικής υγείας, που ψάχνει νέους τρόπους για να προσαρμοστεί γρήγορα και με ασφάλεια στην αυξανόμενη ζήτηση υπηρεσιών ψυχικής υγείας.

Για πολλούς, η τεχνητή νοημοσύνη, που θα αποτελέσει αναπόφευκτα τον ακρογωνιαίο λίθο της επόμενης ψηφιακής επανάστασης είναι το κλειδί. Η μέθοδος είναι δημοφιλής γιατί μπορεί παράλληλα να εξοικονομήσει πόρους τόσο σε ανθρώπινο, όσο και σε οικονομικό επίπεδο.

“Αυτή τη στιγμή η μεγαλύτερη εφαρμογή των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης στην σωματική υγεία είναι η ανάλυση εικόνας. Για παράδειγμα, σε μια αξονική τομογραφία μπορεί να εντοπίσει κακοήθειες στα πολύ αρχικά στάδια που το ανθρώπινο μάτι δε θα μπορούσε να διακρίνει. Η ψυχιατρική και ο ευρύτερος τομέας της ψυχικής υγείας στερείται τέτοιου είδους διαγνωστικών εξετάσεων και βασίζεται εξ΄ ολοκλήρου στην κλινική εξέταση, στην πείρα και ενσυναίσθηση του επαγγελματία”, εξηγεί ο επιστήμονας και καταλήγει πως θα πρέπει να και ο τομέας της ψυχικής υγείας να προσαρμοστεί στις αλματώδεις εξελίξεις της τεχνητής νοημοσύνης, προς όφελος των ασθενών.

Αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να δημιουργηθούν και οι κατάλληλες δικλείδες ασφαλείας για μια τεχνολογία που προς το παρόν μοιάζει να «καλπάζει» ανεξέλεγκτη. Κι ενώ η “νοημοσύνη” που επιδεικνύουν οι μηχανές, είναι ελπίδα -όπως λέει ο γιατρός – την ίδια στιγμή, μπορεί να μετατραπεί και σε απειλή «εάν δε ρυθμίσουμε την ανάπτυξη της βάζοντας όρια ταχύτητας και δικλείδες ασφαλείας».

“Ας εστιάσουμε στον καλύτερο τρόπο διαμόρφωσης του μέλλοντος των παιδιών μας, βοηθώντας τον κόσμο να προσαρμοστεί ψυχικά στις μεγάλες και γρήγορες τεχνολογικές εξελίξεις που επέρχονται και ρυθμίζοντας το θεσμικό πλαίσιο σχετικά με τα κρίσιμα σημεία εφαρμογής της τεχνητής νοημοσύνης και τα άλλα σχετικά ζητήματα (π.χ. διαρροή εμπιστευτικών και ευαίσθητων πληροφοριών υγείας). Αυτό θα κατευνάσει τους φόβους για τη σταδιακή υποκατάσταση του ανθρώπινου παράγοντα και τα συνοδά προβλήματα υγείας όπως αυπνία, άγχος, που σύμφωνα με διεθνείς μελέτες αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που εργάζονται σε κλάδους που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη”, καταλήγει ο γιατρός.

Της Γιάννας Σουλάκη/iatropedia.gr