2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης: Το πρόγραμμα και οι στόχοι της διοργάνωσης

Η Ελευσίνα ετοιμάζεται πυρετωδώς για την επίσημη έναρξη των εκδηλώσεων της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, ενός θεσμού που επιστρέφει μετά από χρόνια στη χώρα από όπου ξεκίνησε. Η 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης ξεκινά σε λίγες μέρες και ο βασικός στόχος της διοργάνωσης είναι να αλλάξει ριζικά μια πόλη με σπουδαίο παρελθόν και ιστορία, που έχει αφεθεί όμως στην τύχη της τις τελευταίες δεκαετίες. Η πόλη, που απέχει μόλις 21 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον, προσδοκώντας την ολοκληρωτική μεταμόρφωσή της, με βάση τον πολιτισμό.

Στόχος όλων να μπει η Ελευσίνα στον παγκόσμιο χάρτη ως ξεχωριστός πολιτιστικός προορισμός, να αποκτήσει μια υλική και άυλη παρακαταθήκη που θα τη βοηθήσει να πορευθεί και να λάμψει τις επόμενες δεκαετίες, να ενισχύσει τον πολιτιστικό της πλούτο, να αναπτυχθεί κοινωνικά και οικονομικά τα επόμενα χρόνια.

Μετά το πέρας της διοργάνωσης, η Ελευσίνα θα έχει για πρώτη φορά στη διάθεσή της ένα ευρύ δίκτυο πολιτιστικών χώρων (τις αποθήκες του Παλαιού Ελαιουργείου, το Σινέ-Ελευσίς, το πρώην εργοστάσιο χρωμάτων ΙΡΙΣ, το Πρώην Αναψυκτήριο και το Παλαιό Δημαρχείο) που θα απλώνονται σε όλη την πόλη, θα ανήκουν στο δήμο και θα επικεντρώνονται σε μια βιώσιμη και ανθρωποκεντρική ανάπτυξη. Άλλωστε αυτή είναι η ουσία μιας πολιτιστικής πρωτεύουσας: να μην είναι απλά ένα ετήσιο φεστιβάλ εκδηλώσεων, αλλά να προσφέρει στην πόλη τις υποδομές και τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, να τη βοηθήσει να μεταμορφωθεί, με άξονα τον πολιτισμό. Είναι ένα δύσκολο στοίχημα για μια μικρή πόλη 30.000 κατοίκων, στο οποίο απέτυχαν οι δύο τελευταίες ελληνικές Πολιτιστικές Πρωτεύουσες, η Θεσσαλονίκη το 1997 και η Πάτρα το 2006.

Η απόκτηση και η ανακαίνιση υποδομών, η επίλυση χρόνιων προβλημάτων και η υλοποίηση του φιλόδοξου καλλιτεχνικού προγράμματος ήταν ένας γόρδιος δεσμός που δεν έχει ακόμη λυθεί εντελώς. Το αστικό δίκτυο της πόλης, όσο και το παραλιακό μέτωπο έχουν σοβαρά προβλήματα. Το πρόβλημα της αποβιομηχάνισης τεράστιο. Αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια είναι πραγματικά ένας άθλος, ένας αγώνας για γερά νεύρα, καθώς από το 2017 που η πόλη πήρε το χρίσμα, μέχρι σήμερα έχουν συμβεί πολλά, ή μάλλον πάρα πολλά δεν έγιναν στην ώρα τους, με αποτέλεσμα ακόμη και τώρα να υπάρχουν χώροι που δεν έχουν παραδοθεί και αναμένεται να δοθούν για να γίνουν εκδηλώσεις μέσα στο 2023. Παρόλα αυτά, όλα φαίνονται να είναι σχεδόν έτοιμα να υποδεχτούν μια διοργάνωση με τρομερό ενδιαφέρον και δεκάδες μικρά και μεγάλα γεγονότα.

Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας είναι τρομερά πληθωρικό, πλούσιο και επεκτείνεται σε πολλά και διαφορετικά πεδία. Περιλαμβάνει 130 καλλιτεχνικά έργα, 465 εκδηλώσεις σε 30 χώρους. Αυτές αφορούν σε 17 είδη τέχνης, στα οποία συμμετέχουν 192 Έλληνες και 137 διεθνείς δημιουργοί από 30 χώρες. Τέχνη κάθε είδους, από μουσική, χορό, θέατρο, κινηματογράφο, εικαστικά και αρχιτεκτονική, θα πλημμυρίσουν την πόλη της Ελευσίνας, με νέες παραγωγές και εκθέσεις σπουδαίων διεθνών καλλιτεχνών.

Για την Ελευσίνα ήταν πραγματικά ένας εξαετής μαραθώνιος, που τη φέρνει τελικά στην πραγματική αφετηρία της κούρσας, που ξεκινά το 2023. Η διαδρομή αυτή είχε πολλές επικίνδυνες στάσεις, καθώς η διοργάνωση κατάφερε να διασωθεί μετά την διετή αναβολή που πήρε το 2021, λόγω πανδημίας. Μέχρι τότε κινδύνευσε πραγματικά να χάσει κυριολεκτικά τον θεσμό, λόγω των πολλαπλών καθυστερήσεων, που σημείωνε σε όλα τα πεδία. 

Σε αυτή τη δύσκολη διαδρομή στάθηκε και ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, ο Γενικός Καλλιτεχνικός Διευθυντής της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, στη συνέντευξη τύπου που έγινε την Τρίτη 13 Δεκεμβρίου για την ανακοίνωση του προγράμματος: «Πολύ μακρύ αυτό το Ταξίδι! Αλλά, στη χώρα του Οδυσσέα βρισκόμαστε. Αισθάνομαι ότι βρισκόμαστε στη στιγμή που ο ήρωας πάτησε μόλις το πόδι του στην Ιθάκη. Δεν τελείωσε. Μπροστά υπάρχει η μάχη με 40 μνηστήρες. Πόσοι άνθρωποι χρειάζεται να βρεθούν μαζί (να ομονοήσουν) για να λάβει χώρα ένα τέτοιο εγχείρημα! Νομίζω ότι αυτό είναι το σημαντικότερο κρυφό γεγονός, του γεγονότος που ονομάζεται Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Και ακριβώς εδώ μάλλον έγκειται το βαθύ, ουμανιστικό μήνυμα ενός τέτοιου θεσμού: Γιατί, η Τέχνη ενώνει! Έτσι ώστε εμείς τώρα εδώ, να είμαστε έτοιμοι να γιορτάσουμε –για καλό– μια τίμια κατάργηση ορίων, συνόρων – όλων των ειδών».

O Γενικός Διευθυντής έκανε ιδιαίτερη μνεία στην Μελίνα Μερκούρη και τον Ζακ Λανγκ, που είχαν τον οραματισμό, να κάνουν ευρωπαϊκή πράξη το όνειρο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, που προσέφερε τόσα πολλά σε τόσες πόλεις, αναδεικνύοντας την ευρωπαϊκή πολιτιστική ποικιλομορφία. Στη συνέχεια παρουσίασε ένα πλούσιο και καινοτόμο καλλιτεχνικό, ερευνητικό και εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Μυστήρια Μετάβασης». Αναπτύσσεται σε τρεις κεντρικούς θεματικούς άξονες: «Άνθρωπος | Κοινωνία», «Περιβάλλον» και «Εργασία», που στοχεύει να αφήσει πίσω του, μια βιώσιμη κληρονομιά πέρα από τα όρια της χρονιάς του τίτλου.

Η αρχή σηματοδοτείται με μια φαντασμαγορική Τελετή Έναρξης, το «Μυστήριο_0 Μυστήρια Μετάβασης», που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 4 Φεβρουαρίου, στις 19:00 στο παράκτιο μέτωπο της πόλης, σε ιδέα-σύλληψη του Γενικού Καλλιτεχνικού Διευθυντή της διοργάνωσης Μιχαήλ Μαρμαρινού και σκηνοθεσία του διακεκριμένου Βρετανού σκηνοθέτη Chris Baldwin.

Τα Μυστήρια Μετάβασης είναι συνολικά 130. Αντλούν έμπνευση από την Ελευσίνα, την ιστορία της, καθώς και από τις σύγχρονες προκλήσεις που τη διέπουν. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023 θα παρουσιαστούν συνολικά 465 παραγωγές σε 30 διαφορετικούς χώρους της πόλης, φιλοξενώντας περισσότερους από 300 διακεκριμένους καλλιτέχνες από την Ευρώπη, την Αμερική και την Ασία. 

Μεταξύ άλλων, στο πρόγραμμα της 2023 Ελευσίς συμμετέχουν οι: Romeo Castellucci, Sasha Waltz, Jochen Sandig, Heiner Goebbels, Κατερίνα Γρέγου & Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεόδωρος Κουρεντζής, TimeCircus, Ευριπίδης Λασκαρίδης, Ελένη Καραΐνδρου, Haruka Hirayama, Γιάννης Χουβαρδάς, Juan Sandoval, Πατρίσια Απέργη, Νίκος Ναυρίδης, Βάνα Ξένου, Roxane Revon, Lina Bertucci, Μενέλαος Καραμαγγιώλης, Μαρία Παπαδημητρίου, Εύα Στεφανή, Nikita Milivojević, Θοδωρής Οικονόμου, Ελευθερία Ντεκώ, Thierry De Mey & Percussions de Strasbourg, Σύλλας Τζουμέρκας, Λένα Κιτσοπούλου, Μαρίνα Σάττι, Φίλιππος Κουτσαφτής, Εύη Καλογηροπούλου, Navine G. Dossos, Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, Μαρίνα Φωκίδη, Συμφωνική Ορχήστρας Δρέσδης, Γιολάντα Μαρκοπούλου, Χριστόδουλος Παναγιώτου, Novoflot, Humanhood, Αργυρώ Χιώτη, Dome Wood & Sam Steverlynck, Άντζελα Μπρούσκου, Steven Berkoff, Διαπολιτισμική Ορχήστρα Εναλλακτικής Σκηνής Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Στέρεο Νόβα.

Η 2023 Ελευσίς φιλοξενεί έργα σε παγκόσμια πρεμιέρα, αναδεικνύει καλλιτέχνες της τοπικής κοινότητας, σχεδιάζει προγράμματα εκπαιδευτικά και ανάπλασης, ενώ μεταμορφώνεται σε πολιτιστικό hub με καθημερινές δράσεις και δραστηριότητες καθ’ όλη τη χρονιά του τίτλου. Για την υλοποίηση του προγράμματος της διοργάνωσης αναπτύχθηκαν συνεργασίες με εθνικούς φορείς, όπως το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), το Μουσείο Μπενάκη, το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, καθώς και με 137 διεθνείς εταίρους, με την εφαρμογή μιας διεθνούς στρατηγικής δικτύωσης που συνέβαλε καθοριστικά στη συγκρότηση ενός πολύπλευρου, συναρπαστικού προγράμματος.

Στο πρόγραμμα της 2023 Ελευσίς συγκεντρώνονται 345 συνεργαζόμενοι οργανισμοί, εθνικοί θεσμοί, μη κερδοσκοπικοί φορείς της τοπικής ανεξάρτητης σκηνής, καθώς και πρεσβείες. Χάρη σε μια διεθνή στρατηγική δικτύωσης δίνεται έμφαση στη δημιουργία καίριων συνεργασιών με ευρωπαϊκά δίκτυα και οργανισμούς όπως οι Culture Action Europe, The Festival Academy (πρωτοβουλία της Ένωσης Ευρωπαϊκών Φεστιβάλ), Culture Next Network, United Cities and Local Governments, International Network of Performing Arts – IETM, Circostrada – Ευρωπαϊκό δίκτυο για τις τέχνες του δρόμου και το σύγχρονο τσίρκο, πλατφόρμα In SITU για την τέχνη στον δημόσιο χώρο, δίκτυο Fab Lab, On the Μove κ.ά. 

ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΤΗΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ

ΜΥΣΤΗΡΙΟ_0 Μυστήρια Μετάβασης

Τελετή Έναρξης

Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2023, στις 19:00 | Παράκτιο μέτωπο Ελευσίνας

Το «Μυστήριο_0 Μυστήρια Μετάβασης», η Τελετή Έναρξης, η σπουδαιότερη εκδήλωση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, η στιγμή της πιο θεαματικής διάχυσης της ταυτότητας του θεσμού σε όλον τον κόσμο, θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2023 κηρύσσοντας την επίσημη έναρξη του συνολικού προγράμματος της 2023 Ελευσίς. Είναι το πρώτο μέρος μιας δίδυμης χειρονομίας που θα ολοκληρωθεί με την Τελετή Λήξης στις 21 Νοεμβρίου 2023. 

Η κεντρική εκδήλωση – Μυστήριο, σε ιδέα-σύλληψη του Γενικού Καλλιτεχνικού Διευθυντή της διοργάνωσης Μιχαήλ Μαρμαρινού και σκηνοθεσία του διακεκριμένου Βρετανού σκηνοθέτη, Chris Baldwin, θα διεξαχθεί σε 18 σημεία, στο παραλιακό μέτωπο της πόλης σηματοδοτώντας την «Άφιξη του Αξιοσημείωτου», ενώ τέσσερις ανθρώπινες πομπές από την Ελλάδα και την Ευρώπη θα φτάνουν στην Ελευσίνα από στεριά και θάλασσα.

Ανάμεσά τους η μεγαλύτερη προσκυνηματική πομπή των 3.500 χρόνων ιστορίας της Ελευσίνας. Η καλλιτεχνική κολεκτίβα TimeCircus διασχίζει πεζή –με τη συμβολή εθελοντών και περαστικών–την Ευρώπη με ένα πλοίο ξηράς, εκπέμποντας ένα ζωντανό σχόλιο στον 21ο αιώνα της ύφεσης, της κλιματικής αλλαγής και της άμετρης κατανάλωσης φυσικών πόρων. Στις 16 Δεκεμβρίου, οι TimeCircus θα περάσουν τα ελληνικά σύνορα και θα βρεθούν στην Κατερίνη.

Σε αυτή την ανοιχτή σε όλους γιορτή συμμετέχει ένα από τα πιο επιδραστικά και καινοτόμα γκρουπ του σύγχρονου ηλεκτρονικού ήχου στην Ελλάδα. Οι Στέρεο Νόβα (Κωνσταντίνος Βήτα και Μιχάλης Δέλτα) επανενώνονται ειδικά για τη 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, δίνουν πνοή στο μυθικό τους συγκρότημα και επιστρέφουν για μία και μοναδική ζωντανή εμφάνιση στην καρδιά της δυτικής Αττικής. Εκεί απ’ όπου άντλησαν έμπνευση, με τους ποιητικούς τους στίχους να εξερευνούν –από μια ρομαντική και ταυτόχρονα φουτουριστική σκοπιά– νεανικά αδιέξοδα, τη βία της καθημερινότητας, τη μοναξιά της διαφορετικότητας αλλά και την ποίηση.

Οι εορτασμοί της Τελετής Έναρξης θα συνεχιστούν και την επόμενη μέρα, 5 Φεβρουαρίου, με ελεύθερη περιήγηση στην πόλη της Ελευσίνας, στα μουσεία, στην αγορά, στις εκδηλώσεις της. Η είσοδος σε όλες τις εκδηλώσεις του διημέρου είναι ελεύθερη.

Τελετή Παράδοσης Τίτλου | Handover

9 Ιανουαρίου 2023 | Μουσείο Ακρόπολης | ΜΟΝΟ ΜΕ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ

Σε συνεργασία με Esch 2022, Novi Sad 2022, Kaunas 2022, Timișoara 2023, Veszprém 2023

Για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού, στις 9 Ιανουαρίου 2023 πρόκειται να πραγματοποιηθεί επίσημη παράδοση του τίτλου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας από τις πόλεις που απέρχονται προς τις επερχόμενες. Μια ξεχωριστή στιγμή για τη διοργάνωση, αλλά και για την ίδια τη χώρα μας, καθώς η πόλη που επελέγη να φιλοξενήσει την εκδήλωση είναι η Αθήνα. Η πρωτοβουλία, που θα λάβει χώρα στο Μουσείο Ακρόπολης, φιλοδοξεί να δημιουργήσει μια ετήσια ευρωπαϊκή παράδοση στη χώρα γέννησης του θεσμού, με τη συμμετοχή εκπροσώπων από τον χώρο της πολιτικής και της κοινωνίας των πολιτών. Τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας φέρουν για το 2022 οι πόλεις Ες-συρ-Αλζέτ (Λουξεμβούργο), Κάουνας (Λιθουανία) και Νόβι Σαντ (Σερβία), ενώ το 2023 εκτός από την Ελευσίνα, ο θεσμός θα φιλοξενηθεί στην Τιμισοάρα (Ρουμανία) και στο Βέσπρεμ (Ουγγαρία). 

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 29 Ελευσίνα – Ωμό μουσείο | Επιμέλεια: Ερατώ Κουτσουδάκη

Οκτώβριος 2022 – Φεβρουάριος 2023 | Μουσείο Μπενάκη & Παλαιό Δημαρχείο Ελευσίνας

Μία έκθεση-ύμνος στην Ελευσίνια πόλη και ιστορία, από την αρχαιότητα έως σήμερα

Το εμβληματικό έργο της διοργάνωσης για τη σύγχρονη αλλά και άγνωστη ιστορία της πόλης, μετά την επιτυχημένη δίμηνη παρουσίασή του στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138) με περισσότερους από 5.000 επισκέπτες, φιλοξενείται στο Παλαιό Δημαρχείο Ελευσίνας. Μια έκθεση που επιχειρεί να ερμηνεύσει την πόλη ως Έκθεμα, προσκαλώντας το κοινό σε μια διαδρομή στη μοναδικότητα και τα Μυστήριά της – στον πυρήνα της ύπαρξής της· από την αρχαιότητα και τους νεότερους χρόνους, στην παράδοση και την εσωτερική μετανάστευση, την προσφυγιά, τη βιομηχανική ανάπτυξη, την πολύπαθη εργασιακή πραγματικότητα, τη σχέση της πόλης με τις τέχνες και τον Αισχύλο, τους ανθρώπους αλλά και τις κοινότητες που τη συνθέτουν. 

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 99 The Ark των TimeCircus

Μάιος 2022 – Δεκέμβριος 2023 | Μάτσου Πίτσου

Η μεγαλύτερη προσκυνηματική πομπή 3.000 χλμ. από την Αμβέρσα στην Ελευσίνα με… τα πόδια. Ένα έργο-δράση για το περιβάλλον

Οι TimeCircus, η καλλιτεχνική κολεκτίβα από την Αμβέρσα (Βέλγιο), διασχίζει την Ευρώπη με ένα πλοίο ξηράς, το Landship, που κινείται μόνο με την ανθρώπινη δύναμη. Το μακρύ ταξίδι τους φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα ζωντανό σχόλιο στον 21ο αιώνα της ύφεσης, της κλιματικής αλλαγής και της άμετρης κατανάλωσης φυσικών πόρων. Η ομάδα θα συμμετάσχει στην Τελετή Έναρξης έχοντας διανύσει πεζή 3.000 χιλιόμετρα σε εννέα μήνες, στη μεγαλύτερη προσκυνηματική πομπή των 3.500 χρόνων ιστορίας αυτής της πόλης. Μετά την άφιξή τους θα κατασκευάσουν το ARK, ένα ενεργό πολιτιστικό κέντρο από ανακυκλώσιμα υλικά, με απώτερο στόχο την ελεύθερη διακίνηση ιδεών, την αλληλεπίδραση με διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, τον πειραματισμό με νέες μεθόδους και πρακτικές, τη γνωριμία με καινοτόμες προσεγγίσεις και μοντέλα βιώσιμης ανάπτυξης.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 111 Ο Πήλινος Στρατός της Ελευσίνας του Juan Sandoval

Μάιος – Ιούλιος 2023 | ΙΡΙΣ)

Ένα σύγχρονο μνημείο για το εργατικό δυναμικό της Ελευσίνας

Η έκθεση του διεθνούς φήμης Κολομβιανού εικαστικού Juan Sandoval αφορά τη δημιουργία ενός αφιερωματικού πορτρέτου του εργατικού δυναμικού της πόλης, που θα εκτεθεί στον εμβληματικό χώρο του πρώην εργοστασίου ΙΡΙΣ. Το έργο περιλαμβάνει ενεργούς ή συνταξιούχους εργάτες διαφορετικών εργοστασίων· για καθέναν από αυτούς θα δημιουργηθεί ένα χειροποίητο κεραμικό κράνος. Μετά το πέρας της έκθεσης, τα κράνη θα μοιραστούν στους εργάτες που συμμετείχαν, ως προσωπική ανάμνηση αυτού του τιτάνιου έργου και ως τμήματα αυτού του μνημείου διασπαρμένα μέσα στην κοινότητα.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 3 Elefsina Mon Amour | Επιμέλεια: Κατερίνα Γρέγου

Ιούνιος – Σεπτέμβριος 2023 | Σημεία της πόλης

Μια διεθνής ομαδική έκθεση σε συνεργασία με το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Ένα έργο, υπό την επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου και τη συμμετοχή πλήθους διακεκριμένων καλλιτεχνών, που συρράπτει μνήμη και εμπειρία, χώρο και χρόνο, παρελθόν και παρόν. Μια εξερεύνηση σε συγκεκριμένα κεφάλαια της ιστορίας και του παρόντος της Ελευσίνας, στα τραύματα και τις ελπίδες της, και στο πώς αυτά συχνά συνδέονται μεταξύ τους. Πρέπει να ξεχάσουμε το παρελθόν για να προχωρήσουμε στο μέλλον; Ή μήπως πρέπει να αναμετρηθούμε με το παρελθόν για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το μέλλον;

ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΙ – Ένα Φεστιβάλ

Ιούνιος 2023 | Σημεία της πόλης

Η τέχνη βγαίνει στον δρόμο

Ένα διεθνές φεστιβάλ πολυμέσων για το εκρηκτικό κοινωνικοπολιτικό τοπίο της σύγχρονης Ευρώπης, που εστιάζεται στα ζητήματα της ταυτότητας, του εθνικισμού και της δημοκρατίας. Τέχνη στον δημόσιο χώρο, ποικίλες δράσεις, συζητήσεις σε συνεργασία με κατοίκους από διάφορες γειτονιές της Ελευσίνας, με τη συμμετοχή Ελλήνων και Ευρωπαίων καλλιτεχνών και πολιτιστικών φορέων. Μια προσπάθεια ενσωμάτωσης της τέχνης στη σύγχρονη κοινωνία, με σημείο εκκίνησης τρία διαφορετικά σημεία εισόδου: τα Βαλκάνια, την υπόλοιπη Ευρώπη και τον αραβικό κόσμο.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 11 Ma – Romeo Castellucci

Σεπτέμβριος 2023 | Αρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας

Η νέα παράσταση του διακεκριμένου Ιταλού σκηνοθέτη σε παγκόσμια πρεμιέρα

Ο Romeo Castellucci «καταλαμβάνει» τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας παρουσιάζοντας μια –ειδικά σχεδιασμένη για τον εμβληματικό αυτόν χώρο– βιωματική περιπατητική περφόρμανς. Μια σύγχρονη τελετουργία με πρωταγωνιστή έναν μητροκτόνο, ο οποίος περιβάλλεται από πληθώρα τραγουδιών που εκτελούνται ζωντανά, με στόχο να επαναπροσδιορίσουν τον δεσμό με τη μητέρα του. Για 11 παραστάσεις – μία εκ των οποίων αποκλειστικά για Ελευσίνιους.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 14 Human Requiem – Sasha Waltz & Jochen Sandig

Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2023 | Αρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας

Χορός, μουσική και εικόνα συναντιούνται στο Αρχαίο Ιερό

Τα Ελευσίνια Μυστήρια αποτελούν την εννοιολογική αφετηρία για το Human Requiem (Ανθρώπινο Ρέκβιεμ) της καταξιωμένης χορογράφου Sasha Waltz και του διακεκριμένου σκηνοθέτη Jochen Sandig. Ένα μοναδικό έργο που περιλαμβάνει χορό, μουσική και ντοκιμαντέρ, κι έχει σχεδιαστεί ειδικά για τον αρχαιολογικό χώρο της πόλης, το Αρχαίο Ιερό, με βάση το έργο του Johannes Brahms Ein Deutsches Requiem (Γερμανικό ρέκβιεμ).

Φεστιβάλ Οικοπολιτισμού

Σεπτέμβριος 2023 | Όαση – Πρώην Camping

Ένα πρότυπο φεστιβάλ για το περιβάλλον, την οικολογία και τη βιώσιμη ανάπτυξη

Μία από τις βασικές δράσεις παρακαταθήκης του προγράμματος της 2023 Ελευσίς, ένας πρότυπος θεσμός περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και μια πολυδιάστατη πολιτιστική υποδομή πρόκειται να φιλοξενηθεί στην Όαση – Πρώην Camping. Με αφορμή τα ειδικά χαρακτηριστικά της Ελευσίνας αλλά και της ευρύτερης περιοχής, το φεστιβάλ περιλαμβάνει θεατρικά δρώμενα, εικαστικά έργα, ομιλίες, διαλέξεις με διακεκριμένους επιστήμονες, καθώς και εργαστήρια αρχιτεκτονικής που στόχο έχουν την εναρμόνιση της τέχνης και της τεχνολογίας με τη βιώσιμη ανάπτυξη. 

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 400 Μεγάλο μουσικό γεγονός

Μάιος 2023

Μία μεγάλη συναυλία καλλιτέχνη διεθνούς βεληνεκούς

Η μουσική είναι πανανθρώπινη γλώσσα, η μουσική ενώνει. Στο τέλος της άνοιξης, μια μεγάλη συναυλία διεθνώς διακεκριμένου καλλιτέχνη ενεργοποιεί τον υπαίθριο χώρο του πρώην εργοστασίου ΙΡΙΣ, προσφέροντάς μας μια βραδιά που δεν θα είναι εύκολο να ξεχάσουμε.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 23 Σινέ – Ελευσίς: IN SITU realities

Νοέμβριος 2023 | Σινέ – Ελευσίς

Το πρώτο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Δυτικής Αττικής είναι γεγονός

Το φεστιβάλ Σινέ – Ελευσίς: IN SITU realities παρουσιάζει νέα αλλά και παλαιότερα φιλμ, επιλογές μιας διεθνώς αναγνωρισμένης επιτροπής, που εστιάζουν σε περιβαλλοντικά, πολιτικά και εργατικά θέματα, ενώ θα πλαισιωθεί από παράλληλες δράσεις. Μέρος του προγράμματος προβολών θα πραγματοποιείται και σε απροσδόκητους χώρους της πόλης, ενώ από το φθινόπωρο του 2023 η καρδιά του φεστιβάλ θα χτυπά μέσα στον ιστορικό και προσεχώς αποκατεστημένο χώρο του Σινέ – Ελευσίς. Σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 56 Συνάντηση Πολιτισμός 2030

Νοέμβριος 2023

Μια διεθνής συνάντηση αφιερωμένη στους επαγγελματίες του πολιτισμού

Η Συνάντηση Πολιτισμός 2030 είναι ένας από τους νέους θεσμούς της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης καθώς και ένα από τα βασικά προγράμματα παρακαταθήκης. Κύρια επιδίωξη της Συνάντησης, που την επιμελείται η Κέλλυ Διαπούλη, είναι η δημιουργία ενός πεδίου προβληματισμού, ιδεών και προτάσεων για τη βιώσιμη πολιτιστική ανάπτυξη της περιφέρειας και των πόλεων, με ορίζοντα το 2030, μέσα από μια σειρά καλλιτεχνικών έργων, συζητήσεων και εργαστηρίων.

Οι Ελευσίνιοι – Φίλιππος Κουτσαφτής

Νοέμβριος 2023 | Σινέ – Ελευσίς | Επίσημη Τελετή Λήξης

Μετά την εμβληματική Αγέλαστο Πέτρα, ένα νέο ντοκιμαντέρ καταγράφει τη σύγχρονη Ελευσίνα και τους κατοίκους της

Το ντοκιμαντέρ «Οι Ελευσίνιοι» αποτελεί τη συνέχεια της ταινίας-ορόσημο για την Ελευσίνα Αγέλαστος πέτρα, με την οποία ο Φίλιππος Κουτσαφτής αποτύπωσε με τον πιο αληθινό και οργανικό τρόπο την ψυχή της πόλης, τους αιώνες που φέρει στις πλάτες της, την πολυποίκιλη ιδιοσυγκρασία της και τη σύγχρονη πραγματικότητά της. Με έναυσμα λοιπόν αυτό το παλιό υλικό, με το οποίο καταπιανόταν επί 12 συναπτά χρόνια, ο Φίλιππος Κουτσαφτής επιστρέφει για να συναντήσει το σήμερα της πόλης, μέσα από την παραγωγή μιας ταινίας που αποτυπώνει το σμίλευμα από τα χρόνια που μεσολάβησαν. Η ταινία Οι Ελευσίνιοι θα κάνει επίσημη πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Σινέ – Ελευσίς IN SITU realities, το οποίο και θα σηματοδοτήσει μια από τις δράσεις της επίσημης Τελετής Λήξης για τη 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.

INFO

Προκράτηση θέσεων για την Τελετή Έναρξης από 20 Δεκεμβρίου εδώ.

Προκράτηση θέσεων για τη συναυλία των Στέρεο Νόβα από 9 Ιανουαρίου.

Δυνατότητα μετακίνησης από το κέντρο της Αθήνας στην Ελευσίνα μετ’ επιστροφής. Πληροφορίες δρομολογίων θα ανακοινωθούν σύντομα.

Η ιστοσελίδα της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 

Ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας

Η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης ξεκίνησε το 1985 ως πρωτοβουλία της Μελίνας Μερκούρη, και χάρη και στον Ζακ Λανγκ με τον οποίο μοιράστηκαν το κοινό αυτό ευρωπαϊκό όραμα αναδείχθηκε σε ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά γεγονότα. Στόχος αυτού του υψηλού κύρους θεσμού είναι να προαχθεί η πολιτιστική ποικιλομορφία της Ευρώπης, ο διάλογος και η αλληλοκατανόηση μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών, να ενισχυθεί η κινητικότητα μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η ανταλλαγή εμπειριών, αλλά και να προαχθεί η πολιτιστική ταυτότητα της οικοδέσποινας πόλης/χώρας. Με την ανάδειξή της σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, η Ελευσίνα εντάσσεται στην οικογένεια των 70 και πλέον ευρωπαϊκών πόλεων που έχουν λάβει τον τίτλο μέχρι σήμερα, όντας συγχρόνως μία από τις μικρότερες πληθυσμιακά πόλεις στην ιστορία του θεσμού. Για το 2023, τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης φιλοξενούν, επίσης, οι πόλεις Τιμισοάρα της Ρουμανίας και Βέσπρεμ της Ουγγαρίας.