Τι μας λένε τα «τραγούδια» του TikTok για τις… αλγοριθμικές μουσικές μας συνήθειες

Χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η Sabrina Carpenter, η Charli XCX ή η Taylor Swift, αυτό που είναι πιο χαρακτηριστικό για τη φετινή λίστα TikTok είναι το αυξανόμενο κενό που υπάρχει μεταξύ των τάσεων στο διαδίκτυο και του πραγματικού πολιτιστικού αντίκτυπου. Ακούει ο κόσμος πλέον πραγματική μουσική;

Αν δεν ασχολείσαι και πολύ με τη μουσική αλλά ακούς λίγο στο τηλέφωνο σου, το πιθανότερο είναι ότι σου το είπε το TikTok τι «πρέπει» να ακούσεις φέτος. Οι μέρες που κάποιος σαδιστικός DJ του ραδιοφώνου θα μπορούσε να επιβάλει τι να ακούσεις στο αυτοκίνητο έχουν μάλλον περάσει εδώ και καιρό.

Τα σημερινά hit τραγούδια αποφασίζονται από ένα κλιπ έξι δευτερολέπτων, ένα φιλικό προς τις τάσεις στιχουργικό απόσπασμα και την καταλληλότητά του για ένα ποστ μεσημεριανού γεύματος, καινούριας τσάντας, κάποιας νέας χορευτικής κίνησης ή γενικότερα από την επίδειξη καλλίγραμμων σωμάτων στην οθόνη σου.

Αυτή την εβδομάδα, το TikTok κυκλοφόρησε τη λίστα του με τις μεγαλύτερες καλοκαιρινές επιτυχίες στην πλατφόρμα και εμείς κάναμε μια σχεδόν «αποκαλυπτική ανάγνωση», τόσο για ό,τι δεν συμπεριλήφθηκε όσο και για αυτό που περιλαμβάνεται στη λίστα.

Έχουν γίνει πολλές συζητήσεις ότι το 2024 ήταν ένα καλοκαίρι «Brat», παρόλο που κανείς δεν ήταν πραγματικά σε θέση να ορίσει τους αόριστα επαναστατικούς κανόνες του όρου «Brat». Τι είναι τελικά αυτό το brat; Κατάλαβε κανείς; Πέρα από ένα μέτριο άλμπουμ από την Charli XCX, του οποίου το άλμπουμ Brat δημιούργησε την ιδέα, δεν υπήρχε πουθενά στο chart του TikTok. Ούτε η Taylor Swift ήταν στη λίστα, παρά το ρεκόρ της περιοδείας της Eras που γέμιζε απέραντα στάδια για μήνες.

Αναρωτιόμαστε πως κατάντησε έτσι η αγαπημένη μας μουσική…συνοδευτικό χαλί για γιόγκα ματ και παραποιημένα ανθρωπινα μελη που επιδεικνύονται διαρκώς στην οθονη μας. Κάποτε υπήρχε η εποχή που ο κόσμος αγόραζε και κανά δίσκο, έστω CD, τώρα όλα έχουν πιάσε πάτο, έναν πολιτιστικό πάτο χωρίς τέλος. Τι πήγε στραβά; Σίγουρα ένα μεγάλο ποσοστό, αν όχι το περισσότερο, για την σημερινή αποτυχία της μουσικής την έχει το ίδιο το ίντερνετ. Αλλά είναι μόνο αυτός ο λόγος;

Μοιάζει πως μόνο ένας και μοναδικός αλγόριθμος μας λέει τι πρέπει να ακούμε και τι όχι, χωρίς να είμαστε σε θεση να κρίνουμε, μάλλον γιατί δεν μας ενδιαφέρει ή απλά δεν έχουμε τον χρόνο. Στα διαστήματα μεταξύ του τρένου, του αυτοκινήτου στην κίνηση, πριν ή μετά τη δουλειά, κάπου εκεί τέλος πάντων, βρίσκεται μισοπεθαμένη η μουσικοφιλία μας.

Δεν θα ασχοληθώ καθόλου με την παντελώς αδιάφορη και «πλαστική» λίστα του TikTok που οι ίδιοι θέλουν να αποκαλούν «μουσική», θα παραμείνω στο γεγονός πως πλέον μάλλον δεν έχει κανένα νόημα να ακούς μουσική ή τουλάχιστον έτσι μοιάζει να πιστεύει το ευρύ κοινό. Κι όμως η μουσική είναι κάτι που όλοι μας έχουμε ανάγκη και δείχνει τελικά και την ποιότητα του βίου μας. Πλαστική ζωή ισούται πάντα με πλαστικά τραγούδια.

Έχει φτάσει, λοιπόν, η διαδικτυακή κατανάλωση μουσικής στην «προμηθεϊκή» της στιγμή; Αυτό το πρώτο εξελικτικό σημείο όπου ο σκοπός του χωρίζεται σε διαφορετικά νήματα απόλαυσης και προβολής;

Η γενιά του TikTok φαίνεται να έχει αναπτύξει ένα κακό συνήθειο για το τέλειο ηχητικό meme- αυτό όμως ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ είναι απλά η εμπορευματοποίηση της.

Εδώ δεν μιλάμε για ένα τραγούδι στο οποίο θα επιστρέψετε μετά από χρόνια, να παρακολουθήσετε μια καλή συναυλία ή να αγοράσετε ένα μπλουζάκι της αγαπημένης σας μπάντας, εδώ μιλάμε για ένα εργαλείο-soundtrack, ένα άθλιο μουσικό χαλί (ή σκέτο…χάλι στην προκειμένη) ένα διαδικτυακό αίσχος είκοσι δευτερολέπτων που σκοπό έχει να σας πουλήσει κάποιο βαρετό προϊόν που δεν χρειάζεστε καν.

Είναι αυτός ο σκοπός της μουσικής;