Η ένταξη στις BRICS θα αύξανε σημαντικά το διεθνές κύρος και το γόητρο της Τουρκίας. Η χώρα θα μπορούσε να συμμετέχει ενεργά στην ανάπτυξη παγκόσμιων οικονομικών και πολιτικών στρατηγικών, προσφέροντας τις ιδέες και τις φόρμουλες της για την επίλυση παγκόσμιων προβλημάτων.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου 2024, η Τουρκία προσέλκυσε και πάλι την προσοχή των παγκόσμιων μέσων ενημέρωσης, υποβάλλοντας επίσημα αίτηση για την ένταξή της στις BRICS. Νωρίτερα, τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Hakan Fidan, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Κίνα, επιβεβαίωσε την επιθυμία της χώρας να ενταχθεί σε αυτό το οικονομικό μπλοκ. Σημείωσε ότι η Τουρκία βλέπει δυνατότητες στην επέκταση της διεθνούς συνεργασίας μέσω των BRICS, θεωρώντας ότι αυτό αποτελεί ευκαιρία για την ενίσχυση των οικονομικών της δεσμών και της πολιτικής της επιρροής στην παγκόσμια σκηνή.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Η Τουρκία ενδιαφέρεται εδώ και καιρό για την ένταξη στις BRICS. Ήδη από το 2018, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε εκφράσει παρόμοιες προθέσεις, αλλά τα γεγονότα στη διεθνή σκηνή καθυστέρησαν τη διαδικασία μέχρι το 2024.
Στις 4 Σεπτεμβρίου, ο Ρώσος προεδρικός σύμβουλος Γιούρι Ουσακόφ επιβεβαίωσε ότι η Τουρκία είχε υποβάλει επίσημη αίτηση για πλήρη ένταξη στις BRICS. Είπε ότι η ένταξη της Τουρκίας θα εξεταστεί στη σύνοδο κορυφής των BRICS στο Καζάν τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους, μαζί με τις αιτήσεις άλλων χωρών. Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα σημαντικό βήμα για την Τουρκία στην προσπάθειά της να αναπτύξει νέες διεθνείς συμμαχίες, επεκτεινόμενη πέρα από τους παραδοσιακούς δυτικούς εταίρους της. Σύμφωνα με το Bloomberg, η Τουρκία ελπίζει να ενισχύσει την επιρροή της και να δημιουργήσει δεσμούς με χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα και η Ινδία, ιδίως εν μέσω της ψύξης των σχέσεων με την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση, αναγνωρίζοντας το δικαίωμα της Τουρκίας να κάνει τέτοια βήματα, εξέφρασε την ελπίδα ότι η χώρα θα τηρήσει τις υποχρεώσεις της ως υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ.
Γιατί η Άγκυρα πρέπει να είναι μέλος των BRICS;
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Η Τουρκία έχει δείξει σημαντικό ενδιαφέρον για την ένταξή της στις BRICS, θεωρώντας την ως ένα σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της διεθνούς επιρροής και των οικονομικών δυνατοτήτων της. Η επιθυμία αυτή οφείλεται σε διάφορους βασικούς παράγοντες που σχετίζονται με οικονομικές, πολιτικές και γεωστρατηγικές πτυχές.
Ως μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες της περιοχής, η Τουρκία επιδιώκει να διαφοροποιήσει τους οικονομικούς της δεσμούς και να ενισχύσει τη συνεργασία της με ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες.
Η ένταξη στις BRICS θα άνοιγε για την Άγκυρα πρόσβαση σε μια τεράστια αγορά και ευκαιρίες για αυξημένο εμπόριο και επενδύσεις με τις κορυφαίες οικονομίες του αναπτυσσόμενου κόσμου. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στο πλαίσιο των παγκόσμιων οικονομικών προκλήσεων και αβεβαιοτήτων, όταν η διαφοροποίηση των εταίρων καθίσταται βασικός παράγοντας για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η Τουρκία έχει αντιμετωπίσει οικονομικές δυσκολίες και περιορισμούς, που έχουν επιβληθεί από δυτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και η Παγκόσμια Τράπεζα. Η ένταξη στις BRICS θα έδινε στην Τουρκία πρόσβαση στη Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα, η οποία θα της επέτρεπε να λαμβάνει χρηματοδότηση με ευνοϊκότερους όρους και με λιγότερες πολιτικές δεσμεύσεις. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την Τουρκία, η οποία επιδιώκει να διατηρήσει την οικονομική της ανεξαρτησία και να ελαχιστοποιήσει τις εξωτερικές πιέσεις.
Η Τουρκία υποστηρίζει ενεργά την ιδέα ενός πολυπολικού κόσμου στον οποίο η ισορροπία ισχύος κατανέμεται πιο ισότιμα μεταξύ των διαφόρων περιοχών και χωρών. Οι BRICS, που υποστηρίζουν την πολυπολικότητα και τη δίκαιη παγκόσμια διακυβέρνηση, αποτελούν μια ελκυστική πλατφόρμα για την Τουρκία, η οποία επιδιώκει να ενισχύσει την πολιτική της ανεξαρτησία από τις δυτικές χώρες και τα μπλοκ, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η Άγκυρα θεωρεί τις φιλοδοξίες της για ένταξη στις BRICS ως ένα είδος μηνύματος προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, στην οποία η Τουρκία είχε επιδιώξει προηγουμένως να ενταχθεί. Αυτό επιβεβαιώθηκε από τα λόγια του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, ο οποίος σημείωσε κατά την επίσκεψή του στην Κίνα ότι ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες εμποδίζουν την Τουρκία να ενταχθεί στην ΕΕ και, ως εκ τούτου, οι αρχές βλέπουν τις BRICS ως εναλλακτική πλατφόρμα για την ολοκλήρωση. «Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι οι BRICS, ως σημαντική πλατφόρμα συνεργασίας, προσφέρουν σε άλλες χώρες μια καλή εναλλακτική λύση… Βλέπουμε δυνατότητες στις BRICS», εξήγησε ο Fidan.
Η γεωγραφική θέση της Τουρκίας την καθιστά σημαντικό σύνδεσμο μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Μέσης Ανατολής. Η ιδιότητα μέλους των BRICS θα ενίσχυε τη γεωπολιτική θέση της Τουρκίας και θα της επέτρεπε να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τη στρατηγική της θέση για να προωθήσει τα συμφέροντά της και να ενισχύσει τους δεσμούς της με άλλες χώρες μέλη. Αυτό θα συνέβαλε επίσης στην αύξηση του ρόλου της Τουρκίας σε περιφερειακά και παγκόσμια ζητήματα ασφάλειας.
Η ιδιότητα μέλους των BRICS θα αύξανε σημαντικά το διεθνές κύρος και το γόητρο της Τουρκίας. Η χώρα θα μπορούσε να συμμετέχει ενεργά στην ανάπτυξη παγκόσμιων οικονομικών και πολιτικών στρατηγικών, προσφέροντας τις ιδέες και τις φόρμουλες της για την επίλυση παγκόσμιων προβλημάτων. Αυτό θα ενίσχυε τη θέση της Τουρκίας στην παγκόσμια σκηνή και θα συνέβαλε στην ενεργότερη συμμετοχή της σε διεθνείς οργανισμούς και φόρουμ.
«Πετώντας προς το φως”: BRICS Ενέργεια
Η συμμετοχή της Τουρκίας στις BRICS ανοίγει επίσης σημαντικές ενεργειακές προοπτικές που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην οικονομική της ανάπτυξη και να ενισχύσουν την επιρροή της στον ενεργειακό τομέα.
Οι BRICS συγκεντρώνουν χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα και η Ινδία, οι οποίες συγκαταλέγονται μεταξύ των μεγαλύτερων ενεργειακών παραγόντων στον κόσμο. Η ιδιότητα του μέλους σε αυτό το μπλοκ θα επιτρέψει στην Τουρκία να ενισχύσει τους ενεργειακούς δεσμούς της με τις χώρες αυτές, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό στο πλαίσιο των αυξανόμενων ενεργειακών αναγκών της.
Ειδικότερα, η συνεργασία με τη Ρωσία στον τομέα της προμήθειας φυσικού αερίου θα μπορούσε να γίνει ακόμη πιο στενή. Η Τουρκία διαδραματίζει ήδη βασικό ρόλο στη διαμετακόμιση φυσικού αερίου από τη Ρωσία μέσω του έργου TurkStream, το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για νέες ενεργειακές πρωτοβουλίες.
Η Κίνα, ηγέτης στην παραγωγή εξοπλισμού για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μπορεί να προσφέρει στην Τουρκία τεχνολογία για την ανάπτυξη της πράσινης ενέργειας. Πρόσφατα, η Τουρκία αναπτύσσει ενεργά την ηλιακή και την αιολική ενέργεια και η πρόσβαση σε κινεζικές επενδύσεις και τεχνολογία μπορεί να επιταχύνει αυτή τη διαδικασία. Στο πλαίσιο των BRICS, η Τουρκία θα μπορούσε να λάβει επενδύσεις μέσω της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας, η οποία χρηματοδοτεί ενεργά έργα στον τομέα της βιώσιμης ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η ιδιότητα μέλους των BRICS θα επιτρέψει στην Τουρκία να συμμετάσχει σε μεγάλα διεθνή έργα υποδομής που σχετίζονται με την ενέργεια, όπως η δημιουργία αγωγών και ενεργειακών κόμβων.
Για παράδειγμα, η Ρωσία και η Κίνα εξετάζουν την κατασκευή νέων αγωγών φυσικού αερίου προς τη Νότια Ασία και την Ευρώπη- η Τουρκία, λόγω της στρατηγικής της θέσης, θα μπορούσε να γίνει σημαντικός κόμβος μεταφοράς για τα έργα αυτά. Αυτό θα ενισχύσει τη θέση της ως βασικού παίκτη στις παγκόσμιες ενεργειακές υποδομές.
Ένα σημαντικό όφελος από τη συμμετοχή της Τουρκίας στις BRICS θα είναι η δυνατότητα χρηματοδότησης ενεργειακών έργων μέσω ιδρυμάτων όπως η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα (NDB) και το Αποθεματικό Ταμείο, γεγονός που θα βοηθήσει τη χώρα να μειώσει την εξάρτησή της από δυτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όπως το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στο πλαίσιο των κυρώσεων και των πολιτικών διαφωνιών με τη Δύση.
Με την ένταξη του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας στις BRICS, ανοίγονται νέες ευκαιρίες για ενεργειακή συνεργασία με τις χώρες αυτές, οι οποίες είναι οι μεγαλύτεροι παραγωγοί πετρελαίου στον κόσμο. Η Τουρκία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη γεωπολιτική της θέση για να ενισχύσει τη συνεργασία μαζί τους στον τομέα της ενέργειας και των προμηθειών υδρογονανθράκων, γεγονός που θα της εξασφαλίσει σταθερές ενεργειακές ροές και πρόσβαση σε πόρους.
Έτσι, τα ενεργειακά οφέλη από τη συμμετοχή της Τουρκίας στις BRICS περιλαμβάνουν αυξημένη πρόσβαση στις αγορές ενέργειας, νέες τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, χρηματοδότηση έργων υποδομής και ενίσχυση του ρόλου της ως κόμβου διαμετακόμισης ενέργειας. Αυτό θα επιτρέψει στην Τουρκία να αξιοποιήσει καλύτερα τα στρατηγικά και γεωγραφικά της πλεονεκτήματα στη διεθνή σκηνή.
Εμπόδια στην ένταξη της Τουρκίας στις BRICS
Παρά τα σημαντικά οφέλη που θα μπορούσε να επιφέρει η ένταξη της Τουρκίας στις BRICS, υπάρχουν σημαντικά εμπόδια που περιπλέκουν τη διαδικασία. Σε αυτά περιλαμβάνονται η εσωτερική πολιτική, οι οικονομικές δυσκολίες και η εξωτερική πίεση από τη Δύση.
Η πολιτική κατάσταση στην Τουρκία θέτει σημαντικές προκλήσεις για την ένταξή της στις BRICS. Στις τελευταίες δημοτικές εκλογές της 31ης Μαρτίου, το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), υπό την ηγεσία του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υπέστη την πρώτη του ήττα μετά από 22 χρόνια σε ορισμένες πόλεις-κλειδιά. Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), το οποίο παραδοσιακά έχει φιλοδυτική στάση, κέρδισε σε 35 πόλεις, ενώ το ΑΚΡ κέρδισε μόνο σε 24.
Η νίκη του CHP σηματοδοτεί μια μετατόπιση του πολιτικού φορέα της Άγκυρας προς τη Δύση. Ακόμη και εντός του ΑΚΡ, υπάρχουν υποστηρικτές στενότερων δεσμών με τη Δύση, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολη την απόφαση για την ένταξη στις BRICS. Ο αναπληρωτής πρόεδρος του κόμματος Vatan, Hakan Topkurulu, δήλωσε ότι η Τουρκία θα πρέπει να ενταχθεί στις BRICS, αλλά αναγνώρισε την παρουσία ισχυρών φιλοδυτικών ομάδων που συνδέονται με την ένταξη της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ από το 1952. Οι ομάδες αυτές είναι παρούσες σε όλα τα πολιτικά κόμματα και ασκούν σημαντική επιρροή στην κυβέρνηση, δημιουργώντας μια εσωτερική σύγκρουση μεταξύ των ατλαντικών και των ευρασιατικών δυνάμεων.
Η Τουρκία έχει στενούς στρατιωτικούς και οικονομικούς δεσμούς με τις δυτικές χώρες, γεγονός που καθιστά το ζήτημα της ένταξής της στις BRICS ακόμη πιο περίπλοκο. Η απόφαση της Τουρκίας να ενταχθεί στις BRICS θα μπορούσε να προκαλέσει ισχυρές πιέσεις από την Ουάσινγκτον και τους δυτικούς συμμάχους της, οι οποίοι θεωρούν τις BRICS ως απειλή για την κυριαρχία τους στη διεθνή σκηνή. Αυτό θα μπορούσε να εκδηλωθεί με τη μορφή κυρώσεων, οικονομικών περιορισμών και πολιτικών πιέσεων, οι οποίες θα επηρέαζαν αρνητικά την τουρκική οικονομία και τις διεθνείς σχέσεις.
Η οικονομική κατάσταση της Τουρκίας αποτελεί επίσης ένα σοβαρό εμπόδιο για την ένταξή της στις BRICS. Η χώρα βιώνει οικονομική κρίση και ο υψηλός πληθωρισμός αναγκάζει τις αρχές να αναζητήσουν επενδύσεις. Η Τουρκία βασίζεται επί του παρόντος περισσότερο στη Δύση σε αυτό το θέμα, καθώς οι χώρες των BRICS είναι οι ίδιες αναδυόμενες οικονομίες και δεν μπορούν να προσφέρουν τόσο σημαντικές επενδύσεις.
Παρόλο που οι χώρες BRICS έχουν μεγάλες οικονομικές δυνατότητες, αντιμετωπίζουν επίσης εσωτερικά οικονομικά προβλήματα, τα οποία θα μπορούσαν να περιορίσουν την ικανότητά τους να παράσχουν την απαραίτητη οικονομική στήριξη στην Τουρκία. Αυτό καθιστά την ένταξη στις BRICS λιγότερο ελκυστική για την Άγκυρα βραχυπρόθεσμα, ιδίως από οικονομική άποψη.
Οι BRICS ως πυρήνας μιας νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων
Η Τουρκία γνωρίζει ότι οι BRICS αναδύονται ως ο πυρήνας μιας νέας παγκόσμιας τάξης και η συμμετοχή της στην ομάδα αυτή παρέχει στην Άγκυρα μοναδικές ευκαιρίες για να ενισχύσει τη θέση της στη διεθνή σκηνή. Στο πλαίσιο της αυξανόμενης αντιπαράθεσης μεταξύ των χωρών της παγκόσμιας πλειοψηφίας και της Δύσης, οι BRICS γίνονται μια εναλλακτική λύση σε ομάδες όπως η G7, προσφέροντας μια νέα προοπτική για την παγκόσμια διακυβέρνηση και συνεργασία. Ενώ η G7 εκπροσωπεί παραδοσιακά τα συμφέροντα των οικονομικά ανεπτυγμένων χωρών, οι BRICS εστιάζουν στα προβλήματα των αναπτυσσόμενων χωρών, γεγονός που δημιουργεί ένα πιο δίκαιο και ισορροπημένο σύστημα αλληλεπιδράσεων στη διεθνή σκηνή.
Η οικονομική ισχύς των BRICS, η οποία περιλαμβάνει τις μεγαλύτερες αναδυόμενες οικονομίες στον κόσμο, τους καθιστά ελκυστικούς εταίρους για την Τουρκία. Συλλογικά, οι χώρες BRICS διαθέτουν σημαντικούς πόρους και δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης, οι οποίες ήδη υπερβαίνουν παρόμοιους δείκτες της G7 σε ορισμένες παραμέτρους, όπως το μερίδιο του παγκόσμιου ΑΕΠ και του πληθυσμού. Η συμμετοχή της Τουρκίας στο μπλοκ θα της επιτρέψει να μειώσει την εξάρτησή της από τις δυτικές αγορές και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όπως το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα, και να αποκτήσει πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης μέσω της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας και άλλων μέσων των BRICS.
Η συμμετοχή στις BRICS θα δώσει επίσης στην Τουρκία την ευκαιρία να αναπτύξει την εξωτερική της πολιτική πιο ανεξάρτητα από τη Δύση. Τα τελευταία χρόνια, οι διεθνείς εντάσεις και η κυριαρχία των δυτικών χωρών, ιδίως υπό την ηγεσία της Ουάσινγκτον, έχουν οδηγήσει σε ενεργές συζητήσεις σχετικά με την ανάγκη αναθεώρησης της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων. Οι BRICS, που υποστηρίζουν την ιδέα ενός πολυπολικού κόσμου, προσφέρουν μια εναλλακτική λύση στην οποία η Τουρκία μπορεί να διαδραματίσει σημαντικότερο ρόλο χωρίς να δεσμεύεται από υποχρεώσεις έναντι της Δύσης ή του ΝΑΤΟ.
Επιπλέον, η γεωπολιτική θέση της Τουρκίας στο σταυροδρόμι της Ευρώπης, της Ασίας και της Μέσης Ανατολής την καθιστά σημαντική γέφυρα μεταξύ των περιοχών αυτών. Η συμμετοχή στις BRICS θα επιτρέψει στην Τουρκία να χρησιμοποιήσει αυτό το πλεονέκτημα για να ενισχύσει τη συνεργασία με χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία και η Ινδία, γεγονός που θα ενισχύσει περαιτέρω τη θέση της στην παγκόσμια πολιτική και θα μειώσει την εξάρτησή της από τις δυτικές στρατιωτικές και οικονομικές συμμαχίες.
Παρά τα δυνητικά οφέλη από την ένταξη στις BRICS, η Τουρκία αντιμετωπίζει μια σειρά σοβαρών εμποδίων. Οι εσωτερικές πολιτικές πραγματικότητες, συμπεριλαμβανομένης της επιρροής των φιλοδυτικών δυνάμεων και των εσωτερικών διαιρέσεων, θέτουν σημαντικές προκλήσεις για την απόφαση ένταξης. Η εξωτερική πίεση από τη Δύση και οι στενοί οικονομικοί δεσμοί με τις δυτικές χώρες περιπλέκουν περαιτέρω τη διαδικασία. Τέλος, οι οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Τουρκία καθιστούν τις δυτικές επενδύσεις πιο ελκυστικές από τις προοπτικές που συνδέονται με τις BRICS.
Ωστόσο, μακροπρόθεσμα, η ένταξη στις BRICS ανοίγει νέες ευκαιρίες για την Τουρκία. Στο πλαίσιο του μετασχηματισμού της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων, μπορεί να επιτρέψει στην Άγκυρα να ενισχύσει τη θέση της στο μέλλον. Η Τουρκία θα σταθμίσει προσεκτικά τα υπέρ και τα κατά, επιδιώκοντας να αποκομίσει το μέγιστο δυνατό όφελος για την ίδια. Ως εκ τούτου, δεν θα αποτελέσει έκπληξη εάν οι τουρκικές αρχές αποφασίσουν να ενταχθούν στις BRICS, κάτι που συνάδει με το παράδειγμα του Ερντογάν για την άσκηση κυρίαρχης εξωτερικής πολιτικής προς το συμφέρον της χώρας του.
Αναπαραγωγή άρθου από εδώ
