Άγονες γραμμές: Επιχείρηση λύσης του προβλήματος με 12πλασιασμό του χρόνου συμβάσεων 

Στα δώδεκα χρόνια, από ένα, θα αυξηθεί η διάρκεια των συμβάσεων για τις άγονες ακτοπλοϊκές γραμμές. Το μέτρο έχει ως στόχο να δώσει στις ναυτιλιακές επιχειρήσεις τη δυνατότητα μακροχρόνιου χρηματοδοτικού σχεδιασμού και εντάσσεται στο πλέγμα των παρεμβάσεων για να αποφευχθούν οι μεγάλες αυξήσεις στα εισιτήρια.

Σύμφωνα με την Καθημερινή, το θέμα πραγματοποιήθηκε χθες σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου. Ο υπουργός Ναυτιλίας θα αναζητήσει πρόσθετους πόρους, ευρωπαϊκούς και εθνικούς, για την ενίσχυση του κλάδου, ο οποίος βρίσκεται αντιμέτωπος με το υψηλό κόστος μείωσης των εκπομπών ρύπων.

Σύσκεψη πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της Παρασκευής στο Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου να αξιολογηθούν μέτρα ώστε να διατηρηθούν οι τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων σε προσιτά επίπεδα. Το θέμα έχει αποκτήσει σοβαρές διαστάσεις, καθώς η έναρξη εφαρμογής νέων ρυθμιστικών κανόνων για τα καύσιμα και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα οδηγεί σχεδόν νομοτελειακά σε αυξήσεις της τάξης του 12% με 15%, ανάλογα με το δρομολόγιο.

Εκτός από την κυβέρνηση, όμως, ούτε οι ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις θέλουν να προχωρήσουν σε αυξήσεις, καθώς ανησυχούν για πλήγμα στη ζήτηση και εντέλει στην οικονομική τους βιωσιμότητα. Στο πλαίσιο αυτό, ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Χρήστος Στυλιανίδης, που ήδη έχει ενεργοποιήσει μια σειρά κονδυλίων προκειμένου να στηρίξει τις ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις στην πράσινη μετάβασή τους, αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες να αναλάβει πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Θα επιχειρήσει να ενεργοποιήσει κάθε διαθέσιμο χρηματοδοτικό εργαλείο, ενώ εξετάζεται και η χρήση των κεφαλαίων που συγκεντρώνονται από τις αγορές δικαιωμάτων εκπομπών άνθρακα (ETS, που επί του παρόντος καταβάλλει στην Ελλάδα μόνο η Attica Group για τις γραμμές της Κρήτης και της Αδριατικής) προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση του επιπλέον κόστους. Επίσης θα επιχειρηθεί η στήριξη του κλάδου και από άλλες πλευρές, όπως για παράδειγμα με την αύξηση της διάρκειας των συμβάσεων δημόσιας υπηρεσίας (άγονων γραμμών) σε 12 έτη, που δίνει μια μακροπρόθεσμη χρηματοδοτική ορατότητα. Στο τραπέζι αναμένεται να μπει και η απευθείας παρέμβαση για μείωση του κόστους των καυσίμων στην πηγή, δηλαδή στις εταιρείες εμπορίας ναυτιλιακών καυσίμων και ειδικότερα στα νέα καύσιμα του κανονισμού SECA και στα βιοκαύσιμα (Fuel EU), μέτωπα από τα οποία προκύπτει το μεγαλύτερο ποσοστό του αυξημένου κόστους φέτος.

Σημειώνεται πως μόλις προ ενός έτους έκλεισε ο κύκλος των χρεοκοπιών που έφερε η χαμηλή ζήτηση κατά την περίοδο της ελληνικής κρίσης χρέους και των μνημονίων, με τελευταίο επεισόδιο τη διάσωση της υπερχρεωμένης ΑΝΕΚ από την Attica Group.

Ωστόσο, ήδη οι περισσότερες ακτοπλοϊκές έχουν ζημιογόνα ή οριακά κερδοφόρα καθαρά αποτελέσματα το 2024, παρά το γεγονός ότι ήταν έτος κατά το οποίο, σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Λιμένων Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του υπουργείου Ναυτιλίας, οι τιμές των εισιτηρίων παρέμειναν πρακτικά αμετάβλητες σε σχέση με το 2023 (+1%).

Με δεδομένο ότι έχουν αυξηθεί 5% και τα μισθολογικά κόστη από τη νέα συλλογική σύμβαση με τα ναυτεργατικά σωματεία, όπως και όλα τα λειτουργικά έξοδα που σχετίζονται με αναλώσιμα, συντήρηση, ναυπηγοεπισκευή κ.ά., οι αυξήσεις εμφανίζονται ως αναπόφευκτες. Ειδικά εάν οι διεθνείς τιμές πετρελαίου αλλά και η συναλλαγματική ισοτιμία του δολαρίου συνεχίσουν να ενισχύονται.

Πόσο μάλλον που οι εταιρείες αυτές πρέπει να υλοποιήσουν σημαντικές επενδύσεις –κάποιοι υπολογίζουν το κόστος για τον εκσυγχρονισμό όλου του στόλου άνω των 3 δισ.– προκειμένου να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που θα ισχύουν από το 2030 και μετά. Είναι για όλους αυτούς τους λόγους που ο υπουργός Ναυτιλίας Χρήστος Στυλιανίδης και το Μέγαρο Μαξίμου συγκάλεσαν την Παρασκευή σύσκεψη με τη συμμετοχή και κορυφαίων επιτελών του υπουργείου Οικονομικών και άλλων συναρμόδιων υπουργείων, προκειμένου να αξιολογήσουν τη δυνατότητα λήψης μέτρων που θα αποτρέψουν τις αυξήσεις στα εισιτήρια, ενώ την ερχόμενη εβδομάδα θα γίνουν σχετικές συζητήσεις και με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας.

Οι ίδιες οι ακτοπλοϊκές δηλώνουν πως δεν θέλουν να κάνουν αυξήσεις ανησυχώντας για τις επιπτώσεις στη ζήτηση. Και αυτό διότι σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ, η εφαρμογή των νέων περιβαλλοντικών κανονισμών ενδέχεται να επιφέρει αύξηση του λειτουργικού κόστους των ακτοπλοϊκών κατά περίπου 320 εκατ. ευρώ έως το 2031, σε σύγκριση με ένα σενάριο μη εφαρμογής των μέτρων. Οι πιθανές συνέπειες αυτής της αύξησης του κόστους περιλαμβάνουν τη μείωση της συχνότητας των δρομολογίων και την αύξηση των τιμών των εισιτηρίων, με αποτέλεσμα τη μείωση της επιβατικής κίνησης κατά 10,4% το 2031.

Ορισμένες ακτοπλοϊκές, όπως οι Μινωικές Γραμμές, έχουν ήδη ανακοινώσει στους εμπορικούς συνεργάτες τους αυξήσεις, ενώ τις επόμενες εβδομάδες, εάν δεν βρεθεί τρόπος περιορισμού του κόστους, αναμένεται να προβούν σε ανάλογες ανακοινώσεις και άλλες εταιρείες. Οι αυξήσεις αυτές συνδέονται άμεσα, όπως προαναφέρθηκε, με την άνοδο των τιμών των δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (ETS), στις οποίες επί του παρόντος υπάγονται οι γραμμές της Κρήτης και της Αδριατικής. Προκύπτουν επίσης από την έναρξη εφαρμογής του κανονισμού SECA (Sulfur Emissions Control Area) στη Μεσόγειο, όπως και την έναρξη εφαρμογής του κανονισμού Fuel EU, που επιβάλλει την καύση ακριβότερης ποιότητας καυσίμου ή την υποκατάστασή του με αυξημένη προσθήκη βιοκαυσίμου (το οποίο ωστόσο δεν είναι ακόμη επαρκώς διαθέσιμο) για να μειωθούν οι εκπομπές άνθρακα.