Χρόνια πολλά Σοφία Λόρεν: Η ντίβα του παγκόσμιου κινηματογράφου έκλεισε τα 90

Η Σοφία Λόρεν, η αδιαμφισβήτητη ντίβα του ιταλικού κινηματογράφου, γίνεται 90 ετών. Διαχρονικό είδωλο στην εθνική και διεθνή σκηνή, η Σοφία Λόρεν έγραψε ιστορία στον παγκόσμιο κινηματογράφο, ενσαρκώνοντας μια από τις πιο διάσημες και επιδραστικές ηθοποιούς της δεκαετίας του 1960.

Η Ιταλίδα ηθοποιός με γαλλική υπηκοότητα μάγεψε το Χόλιγουντ χάρη στην ομορφιά της και την ικανότητά της να ερμηνεύει αριστοτεχνικά ρόλους από την κωμωδία μέχρι το δράμα, διατηρώντας πάντα το χαρακτηριστικό καλλιτεχνικό της γνώρισμα.

«Με την ευκαιρία των γενεθλίων της, θα ήθελα να της στείλω τις θερμότερες ευχές μου, μαζί με τις ευχαριστίες της Δημοκρατίας για την εξαιρετική καριέρα της ως κινηματογραφικής ερμηνεύτριας, που σημαδεύτηκε από την απονομή πολυάριθμων σημαντικών εθνικών και διεθνών βραβείων. Η κομψότητα, η γοητεία και η αμίμητη υποκριτική της χαρακτήρισαν μεγάλο αριθμό ιταλικών και ξένων ταινιών, οι οποίες συνέβαλαν στην καλύτερη ιστορία του κινηματογράφου, καθιστώντας την εικόνα της ιταλικής ομορφιάς και τέχνης στον κόσμο». Αυτά είναι τα λόγια του μηνύματος ευχών που της έστειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Σέρτζιο Ματαρέλα.

Μια ταραγμένη νιότη πριν από την επιτυχία

Γεννημένη στη Ρώμη στις 20 Σεπτεμβρίου 1934, η Sofia Villani Scicolone, όπως είναι το πραγματικό της όνομα, είχε μια ταραγμένη παιδική ηλικία. Η μητέρα της Romilda Villani, καθηγήτρια πιάνου, και ο πατέρας της Riccardo Scicolone, υπάλληλος των κρατικών σιδηροδρόμων, δεν ήταν παντρεμένοι. Ο πατέρας της ήταν σε μεγάλο βαθμό απών, γεγονός που ανάγκασε την ίδια και τη μητέρα της να ζουν σε επισφαλείς οικονομικές συνθήκες.

Το 1932, η μητέρα της είχε κερδίσει έναν διαγωνισμό στο Χόλιγουντ ως σωσίας της Ιταλίδας ηθοποιού Γκρέτα Γκάρμπο, αλλά όταν έμεινε έγκυος, εγκατέλειψε το όνειρο να φύγει από την Ιταλία. Πράγματι, η οικογένειά της την ανάγκασε να επιστρέψει στο Ποτσουόλι λόγω οικονομικών δυσκολιών. Εκεί η Σοφία πέρασε την παιδική της ηλικία και τα πρώτα χρόνια της εφηβείας της, βιώνοντας από πρώτο χέρι τους βομβαρδισμούς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η ζωή της άλλαξε το 1950, όταν σε ηλικία δεκαπέντε ετών συμμετείχε και κέρδισε τον πρώτο της διαγωνισμό ομορφιάς και χάρη στο χρηματικό έπαθλο κατάφερε να επιστρέψει με τη μητέρα της στη Ρώμη. Αυτός ο τίτλος της Miss Elegance της κόστισε μια καταγγελία από τον πατέρα της για υποτιθέμενη πορνεία, αλλά ήταν επίσης η ευκαιρία κατά την οποία σκηνοθέτες και παραγωγοί την πρόσεξαν για πρώτη φορά.

Μεταξύ αυτών ήταν και ο Carlo Ponti, ο οποίος έμελλε να γίνει ο μελλοντικός σύζυγος και σύντροφος της ζωής της. Ο Γαλλοϊταλός παραγωγός ταινιών της προσέφερε επταετές συμβόλαιο για να παίζει στις ταινίες του. Έτσι ξεκίνησε όχι μόνο μια επαγγελματική συνεργασία, αλλά και μια έντονη ερωτική σχέση.

Ο Πόντι, 38 ετών τότε, ήταν παντρεμένος και είχε δύο παιδιά. Το 1956 πήγε στο Μεξικό και πήρε διαζύγιο, το οποίο δεν επιτρεπόταν ακόμη στην Ιταλία. Το 1965 ο Πόντι χώρισε και επίσημα στη Γαλλία και παντρεύτηκε τη Λόρεν. Ο μακροχρόνιος γάμος τους, στον οποίο απέκτησαν δύο παιδιά, διήρκεσε μέχρι τον θάνατο της τελευταίας.

Μετά την ένωσή τους, ο πρόεδρος Ζορζ Πομπιντού χορήγησε και στους δύο τη γαλλική υπηκοότητα.

Ντεμπούτο στο Χόλιγουντ τη δεκαετία του 1960

Ο Πόντι ήταν αυτός που της πρότεινε να αλλάξει το επώνυμό της σε Λόρεν, καθώς ακουγόταν καλύτερα στη διεθνή αγορά.

Η φιλοδοξία της νεαρής ηθοποιού, στην πραγματικότητα, δεν ήταν η Ιταλία αλλά το Χόλιγουντ. Και η Σοφία Λόρεν έφτασε εκεί σε σύντομο χρονικό διάστημα και με μεγάλη επιτυχία.

Το πρώτο της κινηματογραφικό ντεμπούτο έγινε το 1953, δίπλα σε κορυφαίες προσωπικότητες του ιταλικού κινηματογράφου. Την πρώτη ταινία, την Aida, σε παραγωγή του Ponti, ακολούθησαν, μεταξύ άλλων, οι ταινίες Due notti con Cleopatra με τον Alberto Sordi, L’oro di Napoli σε σκηνοθεσία Vittorio De Sica, Miseria e nobiltà με τον Totò και La donna del fiume του Mario Soldati.

Στο Peccato che sia una canaglia (1954), σε σκηνοθεσία Alessandro Blasetti, η Loren πρωταγωνίστησε για πρώτη φορά με τον ηθοποιό Marcello Mastroianni. Η ταινία ήταν η πρώτη για ένα από τα πιο διάσημα και εμβληματικά ζευγάρια του ιταλικού κινηματογράφου, που αργότερα επαναλήφθηκε σε πολλές επιτυχημένες ταινίες.**

Αυτή είναι η περίπτωση του Ieri oggi domani (1963), μιας επεισοδιακής ταινίας σε σκηνοθεσία Vittorio De Sica, η οποία κέρδισε τοΌσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας το 1965. Η περίφημη σκηνή αποπλάνησης που παίζεται από το ζεύγος Λόρεν-Μαστρογιάννη παραμένει εμβληματική. Έκανε οκτώ ταινίες με τον De Sica, σχεδόν όλες με τον Mastroianni.

Το 1955 άρχισε να έρχεται η πρώτη διεθνής αναγνώριση. Το γνωστό αμερικανικό περιοδικό Life της αφιέρωσε εξώφυλλο και, την ίδια χρονιά, ήταν η πιο πολυφωτογραφημένη ηθοποιός στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών στη Γαλλία.

Τη δεκαετία του 1960 η Λόρεν σημείωσε διεθνή επιτυχία, έκανε πάταγο στο Χόλιγουντ και έγινε το σύμβολο της ιταλικής ομορφιάς στον κόσμο. Εκείνα τα χρόνια συνεργάστηκε με ηθοποιούς όπως ο Κάρι Γκραντ -με τον οποίο παραδέχτηκε ότι είχε ερωτική σχέση-, ο Γουίλιαμ Χόλντεν, ο Τζον Γουέιν, ο Πολ Νιούμαν, ο Φρανκ Σινάτρα και με καταξιωμένους Αμερικανούς σκηνοθέτες, όπως ο Τσάρλι Τσάπλιν.

Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, η ηθοποιός συμμετείχε επίσης σε διάφορες ευρωπαϊκές κινηματογραφικές παραγωγές, όπως ο ρόλος της στην ταινία Madame Sans-Gêne (1961), σε σκηνοθεσία του Γάλλου σκηνοθέτη Christian-Jaque, στην οποία η Loren υποδυόταν την πλύστρα Catherine.

Από τη δεκαετία του 1970 οι κινηματογραφικές εμφανίσεις της Λόρεν μειώθηκαν, συμπίπτοντας με τη μητρότητά. Μετά από μια σειρά από ατυχείς προσπάθειες, γεννήθηκαν οι δύο γιοι της με τον Πόντι: ο Κάρλο Τζούνιορ το 1968 και ο Εντουάρντο το 1973. Τα τελευταία χρόνια συμμετείχε κυρίως σε τηλεοπτικές παραγωγές.

Ιταλικά και διεθνή βραβεία: 3 βραβεία προσφοράς

Η Σοφία Λόρεν έχει κερδίσει συνολικά 28 βραβεία και έχει λάβει 9 υποψηφιότητες.

Ανάμεσα στα βραβεία είναι και δύο Όσκαρ. Ο ρόλος της ως Cesira – που αρχικά είχε προσφερθεί στην Anna Magnani – στην ταινία La Ciociara (1960), σε παραγωγή του Ponti και σκηνοθεσία του Vittorio De Sica, της χάρισε το αγαλματίδιο καλύτερης ηθοποιού το 1962: ήταν η πρώτη μη αγγλόφωνη ερμηνεία που το κέρδισε. Η Λόρεν, ωστόσο, δεν παρευρέθηκε στην τελετή απονομής από φόβο μήπως λιποθυμήσει από τη συγκίνηση, όπως είπε η ίδια.

Το 1991, κέρδισε το τιμητικό Όσκαρ, το οποίο μαζί με τον Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας το 1998 και το David di Donatello το 1999 αποτελούν το τρίπτυχο των βραβείων για το έργο της ζωής της. Στα διάσημα ονόματα που έχουν βραβευτεί με Όσκαρ συνολικής προσφοράς περιλαμβάνονται οι Τσάρλι Τσάπλιν, Πολ Νιούμαν, Κερκ Ντάγκλας, Φεντερίκο Φελίνι, Σπέικ Λι, Μικελάντζελο Αντονίονι, Ένιο Μορικόνε και Τζάκι Τσαν.

Η Λόρεν είναι επίσης η Ιταλίδα ηθοποιός που έχει κερδίσει τα περισσότερα Νταβίντ ντι Ντονατέλο Α’ Γυναικείου Ρόλου στην ιστορία του βραβείου: όχι λιγότερα από επτά, από τα έντεκα συνολικά Νταβίντ που έχει κερδίσει. Το τελευταίο ήταν το 2021, για το La vita davanti a sé του γιου της Edoardo Ponti.

“Η πρώτη φορά που έλαβα ένα David di Donatello ήταν πριν από περισσότερα από εξήντα χρόνια, αλλά απόψε εξακολουθώ να αισθάνομαι σαν την πρώτη”, δήλωσε με εκείνη την ευκαιρία, προσθέτοντας: «Χωρίς τον κινηματογράφο δεν μπορώ να ζήσω».

Άλλα βραβεία που έχει κερδίσει περιλαμβάνουν πέντε Χρυσές Σφαίρες, δύο βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, ένα βραβείο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών, ένα βραβείο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, έντεκα βραβεία David di Donatello, τέσσερα βραβεία Nastri d’Argento, ένα βραβείο Bafta και ένα βραβείο César.

Το 1999, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την κατέταξε στην 21η θέση μεταξύ των σπουδαιότερων ηθοποιών του αμερικανικού κινηματογράφου όλων των εποχών .