Μέση Ανατολή: Ο ηγέτης της Χαμάς είναι νεκρός, αλλά η εκεχειρία δεν φαίνεται να πλησιάζει

Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στα Αγγλικά

Η Χαμάς επιβεβαίωσε την Παρασκευή ότι οι ισραηλινές δυνάμεις στην Γάζα σκότωσαν τον ηγέτη της Γιαχία Σινουάρ και επανέλαβε ότι οι όμηροι που απήγαγε πριν περίπου ένα χρόνο, κατά την πρωτοφανή της εισβολή στο έδαφος του Ισραήλ, δεν θα απελευθερωθούν, αν δεν υπάρξει εκεχειρία στον παλαιστινιακό θύλακα και αν δεν αποσυρθούν τα ισραηλινά στρατεύματα.

Η σταθερή στάση της παλαιστινιακής οργάνωσης έρχεται σε ευθεία σύγκροση με την δήλωση στην οποία προχώρησε μία ημέρα νωρίτερα ο Ισραηλινός πρωθυπουργός. Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου διεμήνυσε πως ο στρατός της χώρας του θα συνεχίσει να πολεμά μέχρι οι όμηροι να αφεθούν ελεύθεροι και θα παραμείνει στην Γάζα για να αποτρέψει τον επανεξοπλισμό της σοβαρά εξασθενημένης Χαμάς.

Η δημόσια – τουλάχιστον – θέση των δύο πλευρών καθιστά σαφές πως δεν έχει υπάρξει καμία προσέγγιση στον τερματισμό της σύρραξης, ακόμη κι αν ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και άλλοι ηγέτες χαρακτηρίζουν σημείο καμπής τον θάνατο του Σινουάρ. Ένα σημείο καμπής που οφείλει να οδηγήσει στο αρθεί το αδιέξοδο στις βαλτωμένες διαπραγματεύσεις για την ανακωχή.

Ο Χαλίλ αλ-Χάγια, αναπληρωτής του Σινουάρ και εκπρόσωπος της Χαμάς σε αρκετούς γύρους διαπραγματεύσεων για την εκεχειρία, δήλωσε ότι ο εκλιπών ηγέτης της Χαμάς σκοτώθηκε «αντιμετωπίζοντας τον στρατό κατοχής μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του». Όπως είπε, η Χαμάς δεν θα επιστρέψει κανέναν εκ των ομήρων, «πριν τον τερματισμό της επιθετικότητας στην Γάζα και την απόσυρση» από τον παλαιστινιακό θύλακα.

Σε ανακοινωθέν της η Χαμάς έπλεξε το εγκώμιο του Σινουάρ, χαρακτηρίζοντάς τον έναν ήρωα που «δεν υποχώρησε, κράδαινε το όπλο του και συγκρουόταν με τον κατοχικό στρατό στην προμετωπίδα των γραμμών».

Η ανακοίνωση φαίνεται πως αναφέρεται σε βίντεο που κυκλοφόρησε ο ισραηλινός στρατός και που φέρεται να δείχνει τις τελευταίες στιγμές του Σινουάρ. Οι εικόνες δείχνουν έναν άνδρα καθιστό μέσα σε ένα κτίριο που έχει υποστεί εκτεταμένες ζημιές. Ο άνδρας έχει τραυματιστεί σοβαρά, είναι καλυμμένος με σκόνη και φαίνεται να πετά ένα ξύλο στο ισραηλινό drone που τον πλησιάζει και τον μαγνητοσκοπεί.

Ο Σινουάρ υπήρξε ο εγκέφαλος πίσω από την εισβολή της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά την οποία σκοτώθηκαν περίπου 1.200 άνθρωποι, κυρίως άμαχοι, και απήχθησαν 250. Το Ισραήλ απάντησε με μια μαζική εκστρατεία κατά της Λωρίδας της Γάζας. Μέσα σε αυτόν τον χρόνο έχουν σκοτωθεί, σύμφωνα με τις τοπικές υγειονομικές αρχές, περισσότεροι από 42.000 Παλαιστίνιοι. Τεράστιες εκτάσεις του παλαιστινιακού θύλακα έχουν ισοπεδωθεί και το 90% των 2,3 εκατομμυρίων κατοίκων έχει εκτοπιστεί, ενώ αναζητεί αγωνιωδώς καθημερινά τα απαραίτητα για να επιβιώσει: φαγητό, νερό, φάρμακα και καύσιμα.

Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, η εκτέλεση του Σινουάρ προήλθε από την τυχαία «συνάντησή» του με τα ισραηλινά στρατεύματα την Τετάρτη και μπορεί να αλλάξει τη δυναμική του πολέμου στη Γάζα, την ώρα που το Ισραήλ συνεχίζει να επιτίθεται εναντίον της Χεζμπολά με χερσαίες επιχειρήσεις στον νότιο Λίβανο και αεροπορικούς βομβαρδισμούς σε άλλες περιοχές της χώρας.

Από την έναρξη του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, η Χεζμπολά εξαπέλυε ρουκέτες κατά της ισραηλινής επικράτειας σχεδόν επί καθημερινής βάσης, αναγκάζοντας δεκάδες χιλιάδες Ισραηλινούς να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στον βορρά. Παράλληλα, περίπου ένα εκατομμύριο κάτοικοι του Λιβάνου έχουν εκτοπιστεί εξαιτίας των ισραηλινών επιχειρήσεων από αέρος και επί εδάφους.

Χαμάς και Χεζμπολά δέχονται συνεχή στήριξη από το Ιράν, το οποίο επαίνεσε τον Σινουάρ ως μάρτυρα που μπορεί να εμπνεύσει στον αγώνα κατά του Ισραήλ. «Εμείς και αμέτρητοι άλλοι στον κόσμο χαιρετίζουμε τον ανιδιοτελή αγώνα του για την απελευθέρωση του παλαιστινιακού λαού», έγραψε ο Ιρανός υπουργός Εξωτερκών Αμπάς Αρακτσί στο Χ, προσθέτοντας πως «οι μάρτυρες ζουν για πάντα και ο αγώνας για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης από την κατοχή είναι πιο ζωντανός από ποτέ».

Το Ισραήλ έχει ορκιστεί να καταστρέψει πολιτικά την Χαμάς στην Γάζα και ο θάνατος του Σινουάρ υπήρξε κορυφαία του στρατιωτική προτεραιότητα. Σε φωτογραφίες που παρουσίασαν Ισραηλινοί στρατιώτες από το σημείο φαίνεται το σώμα ενός άνδρα που φέρεται να είναι αυτός, μισοθαμμένος σε ερείπια και με τραύμα στο κεφάλι του.

Ανακοινώνοντας τον θάνατο του Γιαχία Σινουάρ το βράδυ της Πέμπτης, ο Νετανιάχου δήλωσε πως «ο πόλεμός μας δεν έχει ακόμη τελειώσει». Όμως πολλοί, από τους συμμάχους του Ισραήλ μέχρι τους εξουθενωμένους κατοίκους της Γάζας, εξέφρασαν την ελπίδα ο θάνατος του Σινουάρ να ανοίξει τον δρόμο για να τελειώσει ο πόλεμος.

Την Παρασκευή ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν δήλωσε ότι ο θάνατος του Σινουάρ προσφέρει «μια εξαιρετική ευκαιρία για να πετύχουμε μια βιώσιμη κατάπαυση του πυρός» και πρότεινε οι ΗΠΑ να συμβάλουν στην παροχή συνδρομής για την μελλοντική σταθεροποίηση της Γάζας. «Ελπίζω χώρες της περιοχής να εντείνουν τις προσπάθειές τους εκεί», δήλωσε ο Όστιν κατά την σύνοδο των ομολόγων του του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.

Στο Ισραήλ την ίδια ώρα, οι οικογένειες των ομήρων που ακόμη κρατούνται στη Γάζα απαιτούν από την κυβέρνηση να αξιοποιήσει τον θάνατο του Σινουάρ για να επανεκκινήσουν οι διαπραγματεύσεις και οι οικείοι τους να επιστρέψουν. Επί του παρόντος περίπου 100 όμηροι παραμένουν στην Λωρίδα της Γάζας – τουλάχιστον τριάντα εξ αυτών, σύμφωνα με το Ισραήλ, είναι νεκροί.

«Βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής, όπου έχουν επιτευχθεί οι στόχοι που θέσαμε για τον πόλεμο στην Γάζα εκτός από την απελευθέρωση των ομήρων», επισημαίνει ο Ρόνεν Νιούτρα, πατέρας του Αμερικανοϊσραηλινού ομήρου Όμερ Νιούτρα. «Ο Σινουάρ είχε χαρακτηριστεί ως σημαντικό εμπόδιο για μια συμφωνία και τώρα δεν είναι πλέον ζωντανός».

Ισραηλινός αξιωματούχος με γνώση επί του ζητήματος, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας για να συζητήσει εμπιστευτικά θέματα, δήλωσε πως ο Νετανιάχου επρόκειτο να συγκαλέσει ειδική σύσκεψη την Παρασκευή με θέμα τις διαπραγματεύσεις για τους ομήρους.

Παράλληλα, οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ ανακοίνωσαν πως επέτρεψαν την Παρασκευή την διέλευση στην βόρεια Γάζα τριάντα φορτηγών με φαγητό, νερό, φαρμακευτικές και άλλου είδους προμήθειες, καθώς η χώρα δέχεται έντονη πίεση από τις ΗΠΑ να αυξήσει την βοήθεια. Σημειώνεται πως δεν έχει υπάρξει άμεση επιβεβαίωση από τον ΟΗΕ ότι η βοήθεια έφτασε στον προορισμό της και ότι διανεμήθηκε.

Στον Λίβανο η Χεζμπολά εξέδωσε ανακοίνωση νωρίς την Παρασκευή, στην οποία αναφέρει πως τις τελευταίες ημέρες οι μαχητές της εξαπέλυσαν κατά του Ισραήλ για πρώτη φορά νέου τύπου πυραύλους ακριβείας και drones με εκρηκτικά. Η ανακοίνωση της Χαμάς αναφέρεται προφανώς στο μη επανδρωμένο εναέριο όχημα που διαπέρασε το ισραηλινό σύστημα αεράμυνας και έπληξε στρατόπεδο εκπαίδευσης βαθιά εντός της ισραηλινής επικράτειας. Τέσσερις στρατιώτες σκοτώθηκαν και δεκάδες τραυματίστηκαν σε αυτήν την επίθεση.

Νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα, η οργάνωση ανακοίνωσε επίσης πως εξαπέλυσε έναν νέου τύπου πύραυλο που ονομάζεται «Καντέρ 2» και στοχοθέτησε τα προάστια του Τελ Αβίβ.

Από την πλευρά τους, οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις ανακοίνωσαν πως θα ενεργοποιήσουν μια επιπλέον ταξιαρχία εφέδρων στα βόρεια με σκοπό την υποστήριξη των στρατευμάτων που μάχονται στον νότιο Λίβανο. Η Χεζμπολά υποστηρίζει πως οι μαχητές της επιχειρούν με βάση «σχεδίων που εκπονήθηκαν εκ των προτέρων» για να αντιμετωπίσουν την εισβολή των Ισραηλινών στον νότο. Ο δε εκτελών χρέη αρχηγού της οργάνωσης Ναΐμ Κασέμ διεμήνυσε πως η Χεζμπολά θα συνεχίσει να στοχοθετεί εκτεταμένες περιοχές του Ισραήλ.

Εν τω μεταξύ, οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ ανακοίνωσαν την Παρασκευή ότι σκότωσαν δύο ενόπλους που πέρασαν στην επικράτεια της χώρας από την όμορη Ιορδανία, νότια της Νεκράς Θάλασσας. Αυτού του είδους οι εισβολές είναι σχετικά σπάνιες, ειδικά από την στιγμή που εδώ και περίπου ένα χρόνο το Ισραήλ έχει θωρακίσει ακόμη περισσότερο την συνοριακή του ασφάλεια.