Πολιτισμός

Record Digging: Η «μουσική της ελευθερίας», σύμφωνα με τον Ζαν-Πολ Σαρτρ

Η τζαζ και ο υπαρξισμός συνδέονται με θεμελιώδη και βαθιά κοινά στοιχεία. Και τα δύο εκφράζουν την ελευθερία και την άρνηση των περιορισμών που επιβάλλει η κοινωνία, ενώ η τζαζ ενσωματώνει την έννοια των «μη παιγμένων νοτών» και ο υπαρξισμός αγκαλιάζει την αποδοχή του «παραλόγου» στον κόσμο.

Η τζαζ, όπως και ο υπαρξισμός, είναι πράξη ελευθερίας – μια τέχνη που ανατρέπει τις συμβάσεις και εξερευνά το χάος του αυτοσχεδιασμού.

Ένας από τους μεγαλύτερους υπαρξιστές φιλοσόφους, ο Ζαν-Πολ Σαρτρ, ήταν γνωστός λάτρης της τζαζ και είχε γράψει για αυτήν σε αρκετές περιπτώσεις. Στο μυθιστόρημά του La Nausée (Ναυτία), το 1938, αναφέρεται στη μουσική τζαζ ως μέσο απόδρασης από την υπαρξιακή αγωνία και την αίσθηση της ασημαντότητας.

Στο έργο, ο πρωταγωνιστής, Αντουάν Ροκεντέν, ένας καταθλιπτικός ακαδημαϊκός, ανακαλύπτει έναν παλιό δίσκο τζαζ, το Some of These Days, και εντυπωσιάζεται όχι μόνο από τη μουσική, αλλά και από την αίσθηση της αθανασίας που αυτή προσφέρει. Για τον Ροκεντέν, η μουσική αντιπροσωπεύει μια μορφή διατήρησης της ανθρώπινης εμπειρίας μέσα από την τέχνη, κάτι που τον βοηθά να ξεπεράσει την αηδία και την υπαρξιακή του κρίση.

Η έννοια της τέχνης ως θεραπεία της ανθρώπινης αγωνίας επανέρχεται σε άρθρο του Σαρτρ το 1947 με τίτλο I Discovered Jazz in America, όπου περιγράφει μια νύχτα σε ένα τζαζ κλαμπ της Νέας Υόρκης, το Nick’s. Στην αφήγησή του, η τζαζ παρουσιάζεται ως μια αρχέγονη θεραπεία, όχι για να παρηγορήσει, αλλά για να εξωτερικεύσει και να εκφράσει την ένταση της ζωής με έναν αυθόρμητο και δυναμικό τρόπο. Η μουσική δεν είναι τρυφερή ή παραδοσιακή, αλλά βιαστική και επιτακτική, όπως οι ρυθμοί της καθημερινότητας στην πόλη.

Ο Σαρτρ εξηγεί την επίδραση της τζαζ στο κοινό, το οποίο αντιδρά με φωνές, κραυγές και έναν «δαίμονα» που φαίνεται να καταλαμβάνει το σώμα και το πνεύμα τους. Η τζαζ, σύμφωνα με τον Σαρτρ, δεν είναι απλώς μουσική, αλλά μια μορφή υπαρξιακής αντίδρασης, ένα μέσο που φέρνει την ανθρώπινη ψυχή σε επαφή με την ωμότητα και την αλήθεια της ύπαρξής της.

Αυτή η προσέγγιση της τέχνης διαστρεβλώνει την πραγματικότητα, προκαλώντας μας να την αμφισβητήσουμε και να την εξερευνήσουμε με τρόπους που δεν μπορούμε να κατανοήσουμε με τη λογική.

Ο Σαρτρ εντόπισε αυτή τη μοναδική ποιότητα της τζαζ σχεδόν έναν αιώνα πριν, και σήμερα μπορούμε να δούμε την ίδια ένταση και έκφραση σε μουσικά είδη που επηρεάστηκαν από την τζαζ, όπως το rock and roll, το punk, το hardcore, και ακόμα την πειραματική techno του Aphex Twin και το μεταμοντέρνο hip hop του Earl Sweatshirt. Η διαρκής ανατροπή των κανόνων και η αναγνώριση της αβεβαιότητας και του χάους της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα από την τέχνη συνεχίζει να αποτελεί κοινό σημείο αναφοράς για τις πιο πρωτοποριακές μορφές μουσικής.

Με το WordPress Automatic Plugin από την codecanyon
Πλέον στην ιστοσελίδα μας δημοσιεύονται αυτόματα άρθρα μέσω «RSS feeds».
Από όποια σελίδα μας τα προσφέρει!
Δεν φέρουμε καμιά απολύτως ευθύνη για το περιεχόμενο.
Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε Σε αυτή την τοποθεσία
Αν πιστεύεται πως αυτό το άρθρο πρέπει να διαγραφεί μην διστάσετε να μας βρείτε στα social media.

Related Articles

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Back to top button