Στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας γίνεται σπουδαία δουλειά

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΟΝ ΠΥΡΓΟ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Το 27ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για παιδιά και νέους και η 24η Camera Zizanio έριξαν αυλαία το Σάββατο 7 Δεκεμβρίου, έχοντας σημειώσει και φέτος τεράστια επιτυχία. Για οκτώ μέρες, από τις 30 Νοεμβρίου μέχρι και τις 7 Δεκεμβρίου, ο Πύργος και η Αμαλιάδα φιλοξένησαν παιδικές και νεανικές ταινίες από όλο τον κόσμο, που παρακολούθησαν χιλιάδες μαθητές της περιοχής, κάτοικοι και επισκέπτες. Το φετινό πρόγραμμα του φεστιβάλ περιλάμβανε περισσότερες από 100 ταινίες από όλο τον κόσμο, 40 εργαστήρια, προβολές και δράσεις σε όλο το νομό Ηλείας. Παράλληλα, η 24η Camera Zizanio, η Ευρωπαϊκή Συνάντηση Νεανικής Οπτικοακουστικής Δημιουργίας, φιλοξένησε 177 ταινίες από 57 χώρες.

Το Euronews βρέθηκε στον Πύργο για 4 μέρες, παρακολούθησε τη διοργάνωση και μίλησε με μικρούς και μεγάλους σκηνοθέτες, επικεφαλής εργαστηρίων και συντελεστές του φεστιβάλ.

Δύο ξένες συμμετοχές στα διαγωνιστικά τμήματα

Ο Κλέμεν Ντβόρνικ συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ για ταινίες μεγάλου μήκους μυθοπλασίας , με το φιλμ «Μπλοκ 5». Όταν η 12χρονη Άλμα ανακαλύπτει ότι η εταιρεία του πατέρα της σχεδιάζει να κατεδαφίσει την παιδική χαρά, παίρνει την απόφαση να σώσει τους χώρους πρασίνου της νέας της γειτονιάς. Η Άλμα δεν έχει άλλη επιλογή παρά να ενώσει τις δυνάμεις της με τους χειρότερους εχθρούς της –τη συμμορία σκέιτερ με αρχηγό τη Λούνα. Η μάχη για την παιδική χαρά εξελίσσεται σε μια ωδή για την αξία της ενότητας και της συγχώρεσης. Η ταινία του Σλοβένου κινηματογραφιστή έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λοκάρνο:

«Η αφορμή για να γίνει αυτή η ταινία, ήταν το άρθρο που ανακαλύψαμε πριν από 12 χρόνια με τίτλο: “Κάθε αγώνας αξίζει αν η καρδιά είναι στο σωστό μέρος”. Αυτό το άρθρο ήταν για κάποια παιδιά που εξεγέρθηκαν ενάντια στο κτίσιμο ενός μεγάλου εμπορικού καταστήματος στο Τράβνικ, την πόλη της Βοσνίας. Και αυτό το άρθρο πραγματικά απέκτησε δική του ζωή. Δημιουργήθηκε ένα κίνημα των ανθρώπων, που είχε να κάνει με την ευαισθητοποίηση για τους χώρους πρασίνου στα αστικά κέντρα που μετατρέπονται σε χώρους στάθμευσης ή σε εμπορικά κέντρα. Οι άνθρωποι συνειδητοποίησαν ότι είναι σημαντικό να έχουν χώρους πρασίνου για παιχνίδι, για να βγαίνουν έξω να κάθονται στα παγκάκια, να βγάζουν βόλτα ένα σκύλο. Έτσι σκεφτήκαμε ότι αυτή είναι μια καλή ιδέα να κάνουμε μια ταινία γι’ αυτό το ζήτημα.

Ζήτησα από τη σεναριογράφο Ντόρα Σούστιτς να βρει ένα τρόπο ώστε να διηγηθούμε αυτή την ιστορία μέσα από τα μάτια των παιδιών. Να πούμε μια ιστορία για τη φιλία. Να διηγηθούμε μια ιστορία που θα εμπνεύσει τα παιδιά να βγουν έξω και να παίξουν. Να απομακρυνθούν από τις ψηφιακές οθόνες. Να κάνουν έναν φίλο. Να σπάσουν κάποιο πόδι. Να τα φιλήσουν. Αυτή η ιστορία έχει να κάνει επίσης με την προστασία του περιβάλλοντος, την προστασία των χώρων πρασίνου και τη μάχη για τα πράγματα που αγαπάμε».

Η Έβα Νίστεν παρουσίασε το ντοκιμαντέρ μικρού μήκους «Να σου πω την αλήθεια». Ο Πέτερ φαν Μάαρεν, ένας ομοφυλόφιλος δάσκαλος που έχει ασπαστεί το Ισλάμ, διοργανώνει εργαστήρια με θέμα τη σεξουαλική και θρησκευτική ποικιλομορφία για μαθητές δημοτικών και γυμνασίων. Χρησιμοποιώντας χιούμορ και προσιτή γλώσσα, αγγίζει ευαίσθητα θέματα όπως η ερωτική έλξη, οι κοινωνικές προσδοκίες για το φύλο και η επιρροή της θρησκείας στη συμπεριφορά. Καθώς οι μαθητές αρχίζουν να εμπλέκονται, ο Πέτερ ενθαρρύνει την ανοιχτή συζήτηση και τις αφοπλιστικές ερωτήσεις, δημιουργώντας ένα ασφαλές περιβάλλον. Η ταινία υπογραμμίζει τη σημασία του ειλικρινούς διαλόγου πάνω σε θέματα που θεωρούνται ταμπού και διερευνά τις αντιδράσεις των μαθητών όταν ο Πέτερ μοιράζεται τις προσωπικές του εμπειρίες. Ο Ολλανδός καθηγητής βρέθηκε στον Πύργο για το φεστιβάλ:

«Η ιδέα για αυτό το ντοκιμαντέρ υπήρχε εδώ και πολύ καιρό. Θέλαμε να δείξουμε τι κάνω στα μαθήματα με θέμα την ποικιλομορφία, τη θρησκεία και την κουλτούρα της διαφορετικότητας. Η ιδέα είναι πολύ απλή. Απλά πηγαίνω να μιλώ με νέους ανθρώπους για το πώς σκέφτονται για τον πολιτισμό, την αγάπη, για τα μυστικά. Και όταν λένε τις ιστορίες τους, να τις ακούω σε ένα πλαίσιο, όπου αυτοί οι νέοι αισθάνονται ασφαλείς για να μπορούν να τις διηγηθούν. Και αυτό είναι τόσο ωραίο. Πάντα στα μαθήματά μου, δεν έχει σημασία τι είδους μαθητές έχω, θέλουν να πουν την ιστορία τους. Μετά από 20 λεπτά, τους λέω τη δική μου ιστορία. Και τότε την καταλαβαίνουν. Είναι τόσο εύκολο για τους μαθητές να μιλήσουν για τον εαυτό τους, αν έχουν αυτή τη δυνατότητα. Πάντα έχει να κάνει με την ασφάλεια, που αισθάνονται. Και αυτό που μου αρέσει πολύ, είναι ότι μιλάω με την καρδιά μου. Είναι κάτι που το νιώθουν. Μπορείτε να δείτε πόσο ανοικτοί είναι για θέματα, όπως είναι η σεξουαλικότητα, η σεξουαλική ποικιλομορφία, ειδικά η ομοφυλοφιλία. Στη συνέχεια, έχουμε να κάνουμε με τη θρησκεία και τον πολιτισμό. Υπάρχουν διαφορές σε αυτά τα ζητήματα μεταξύ της Ολλανδίας, της Ιταλίας, της Γαλλίας και εδώ της Ελλάδας. Έχει επίσης να κάνει με το φόβο των δασκάλων να μιλήσουν για αυτά τα θέματα. Εγώ δεν έχω αυτόν τον φόβο. Είμαι πολύ ανοιχτός, ακόμα και όλα τα χρόνια που ήμουν δάσκαλος, γιατί δεν μπορείς να κρύβεσαι από τους μαθητές σου. Ξέρουν αν λες ψέματα».

Ημέρα Ελληνικού Κινηματογράφου

Στο πλαίσιο του αφιερώματος «Ίχνη: Προς έναν σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο για παιδιά και νέους», το φεστιβάλ Ολυμπίας φιλοξένησε 10 φετινές ελληνικές μικρού μήκους ταινίες. Το κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι παρουσιάζουν την πραγματικότητα, μέσα από το παιδικό και εφηβικό βλέμμα. Η Ημέρα Ελληνικού Κινηματογράφου πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά φέτος, την Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου στο θέατρο Απόλλων. Είναι η πρώτη χρονιά που υπάρχει τόσο μεγάλη παραγωγή ελληνικών ταινιών που να αφορούν το συγκεκριμένο κοινό και αυτό είναι σίγουρα κάτι ελπιδοφόρο.

Η πλειοψηφία των δημιουργών βρέθηκε στον Πύργο για να μιλήσει για τις ταινίες τους, σε μια ημερίδα που σημείωσε τεράστια επιτυχία και αγκαλιάστηκε από τους θεατές.

Ανάμεσά τους, ο Φοίβος Κοντογιάννης υπογράφει την ταινία «Χρυσά Βαστά», που στη γλώσσα των Ρομά σημαίνει Χρυσά Δάχτυλα. Μας μεταφέρει στην ελληνική επαρχία, τη δεκαετία του 1960. Ένας 6χρονος τσιγγάνος, παλεύει με τους νταήδες του σχολείου, έναν αυταρχικό πατέρα και μια βαθιά ρατσιστική κοινωνία. Προερχόμενος από μια άπορη οικογένεια, το όνειρό του να γίνει μουσικός μοιάζει άπιαστο. Αλλά ο μικρός δεν το βάζει κάτω με τίποτα μέχρι να εκπληρώσει το όνειρό του: να γίνει ένας από τους καλύτερους σολίστες κλαρίνου στον κόσμο. Το φιλμ κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους μυθοπλασίας από τη διεθνή κριτική επιτροπή:

«Όλα ξεκίνησαν από τον θαυμασμό που έχω στους τσιγγάνους μουσικούς. Θα πω καθ’ υπερβολήν ότι δεν έχω ακούσει ποτέ φάλτσο Ρομά. Είναι λες και αυτή η φυλή των ανθρώπων έχει ένα έμφυτο ταλέντο στο τραγούδι και τα μουσικά όργανα. Θεωρώ ότι είναι μια μερίδα ανθρώπων που τουλάχιστον εδώ στην Ελλάδα έχει βοηθήσει πολύ στο να σωθεί ένα μέρος του δημοτικού μας τραγουδιού. Όλα ξεκίνησαν συναντώντας τον Γιώργο Μάγκα στη Λιβαδειά. Άρχισε να μου λέει ιστορίες. Από τις πάρα πολλές ιστορίες και σίγουρα τις πολλές ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους που θα μπορούσαν να γίνουν για εκείνον, εμείς επιλέξαμε τη συγκεκριμένη από την παιδική του ηλικία, γιατί θέλαμε να κάνουμε μια ταινία μικρού μήκους για τα Ρομά.

Ένα πολύ βασικό κομμάτι στο οποίο εστιάζει η ταινία είναι προφανώς ο ρατσισμός απέναντί τους. Το εισπράττουμε από την ταινία και από το περιβάλλον των Μπαλαμών συμμαθητών του παιδιού και γενικότερα από την τοπική κοινωνία. Είναι κάτι για το οποίο έχουμε ακόμη πολύ δρόμο. Ο ρατσισμός προς τα Ρομά είναι δυστυχώς πολύ μεγάλος και η προκατάληψη τεράστια. Ελπίζω να βοηθάω με αυτή την ταινία να αρχίσει να μειώνεται δραστικά. Το άλλο κομμάτι, που ήθελα αυτή η ταινία να εστιάσει πάρα πολύ κι ελπίζω να το κάνει, είναι η ιδιότητα του δασκάλου: πώς όλα ξεκινούν από την παιδεία. Ο μόνος Μπαλαμός χαρακτήρας που στηρίζει και βοηθάει το μικρό τσιγγανάκι είναι ο δάσκαλος» αναφέρει ο σκηνοθέτης της ταινίας.

Οι «Χιονόμπαλες» του Γρηγόρη Βαρδαρινού ξεκίνησαν την πορεία τους από το πρώτο Pitching Lab του Φεστιβάλ της Ολυμπίας πριν από επτά χρόνια. Η ταινία γυρίστηκε πέρσι και έχει έκτοτε μια μεγάλη φεστιβαλική πορεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Στο επίκεντρο βρίσκεται ένα οκτάχρονο αγόρι που μεγαλώνει μέσα σ’ ένα μεγάλο ψέμα κι ένας πατέρας που αποφασίζει να του αποκαλύψει την αλήθεια. Η σχέση τους θα επαναπροσδιοριστεί και όλη η οικογένεια θα κάνει μια νέα αρχή, με βάση την ειλικρίνεια. Μιλήσαμε με τον σκηνοθέτη για τη θεματική της ταινίας του, αλλά και τη δυσκολία να συνεργάζεσαι με παιδιά στα κινηματογραφικά γυρίσματα:

«Αυτό που μας ενδιέφερε να εξερευνήσουμε μαζί με το φίλο μου και συνεργάτη Φίλιππο Μανδηλαρά, που έγραψε το σενάριο, ήταν τη σχέση πατέρα-γιου και την επικοινωνία τους. Πώς δηλαδή όταν υπάρχει μια απόσταση, καθώς ο πατέρας στην ταινία είναι μακριά στο εξωτερικό ή υποτίθεται ότι είναι, σίγουρα όμως δεν είναι στο σπίτι για αρκετά χρόνια, πώς διατηρείται μια επικοινωνία και μια σχέση με το παιδί του, το οποίο προφανώς τον χρειάζεται και τον ψάχνει. Αλλά και ο ίδιος ο πατέρας θέλει να είναι δίπλα του, να συμμετέχει στον κόσμο του, στην ανατροφή του. Όταν αποκαλύπτεται το ψέμα, γιατί είναι ψέμα ότι ο πατέρας είναι στο εξωτερικό, βλέπουμε πώς το αντιλαμβάνεται το παιδί και πώς το διαχειρίζεται. Όχι μόνο το παιδί, αλλά και ο πατέρας και η μητέρα και πώς βρίσκουν τελικά τη δύναμη, τη νέα συνθήκη να προσχωρήσουν από εκεί και πέρα ως οικογένεια.

Το να δουλεύεις με παιδιά έχει δυσκολίες. Όχι τόσο με τα ίδια τα παιδιά. Τα παιδιά είναι πάντα μια πολύ ευχάριστη διαδικασία να δουλεύεις μαζί τους. Έχουν πάντα κέφι και ενέργεια και σου δίνουν πράγματα, που δεν περιμένεις και σε εκπλήσσουν θετικά. Αυτό προϋποθέτει βέβαια ότι έχεις κάνει ένα καλό κάστινγκ και ότι έχεις αφιερώσει χρόνο. Έχεις βασανιστεί μέχρι να βρεις τα κατάλληλα παιδιά για την ιστορία σου. Θέλει να περάσεις σίγουρα πολύ χρόνο με τα παιδιά. Να σε γνωρίσουν και να τα γνωρίσεις. Θέλει πολύ χρόνο να τα δουλέψεις σε πρόβες και να κατανοήσουν τόσο την ιστορία και τον χαρακτήρα που θα κληθούν να ερμηνεύσουν, όσο να δεις κι εσύ πώς μπορούν να τον ερμηνεύσουν. Μπορούν να σου δώσουν αυτά που χρειάζεσαι, χωρίς να είναι επαγγελματίες ηθοποιοί. Θέλει σίγουρα πολλή υπομονή και επιμονή στο γύρισμα, όχι μόνο από τον σκηνοθέτη, αλλά από όλο το συνεργείο. Τα παιδιά είναι μια ιδιαίτερη συνθήκη. Έχουν τους δικούς τους βιορυθμούς, τους δικούς τους χρόνους. Δεν μπορείς να έχεις τις ίδιες απαιτήσεις και προσδοκίες, που έχεις από έναν ενήλικα».

Δύο ελληνικές συμμετοχές στην 24η Camera Zizanio

Ο Μάνος Λαδάς είναι 19 ετών. Σπουδάζει μηχανολόγος-μηχανικός στο Πολυτεχνείο της Πάτρας. Συμμετέχει στο φεστιβάλ για δεύτερη φορά, στο πλαίσιο της Camera Zizanio με την ταινία «Σίσυφος». Πρόκειται για μια σύγχρονη εκδοχή του μύθου, που διαδραματίζεται στον τέταρτο όροφο μιας πολυκατοικίας, στο κέντρο της πόλης.

Ο Άγγελος Γεράρδης παρουσίασε την ταινία «23.42 Καθώς τελειώνει ο κόσμος». Ο μαθητής της Α΄ Λυκείου κάνει το σκηνοθετικό ντεμπούτο με μια ταινία που έχει να κάνει με την καταστροφή του πλανήτη μας. O αστεροειδής Άποφις είναι σε πορεία σύγκρουσης με τη Γη. Οποιαδήποτε προσπάθεια εκτροπής του, αποτυγχάνει. Τώρα είναι στο χέρι των ανθρώπων να αποφασίσουν πώς θέλουν να περάσουν την περάσουν την τελευταία μέρα στον πλανήτη.

Τρία εργαστήρια του φετινού 27ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας

To Mythos Project είναι ένα από δημοφιλή εργαστήρια του φεστιβάλ. Φέτος συμπληρώνει 14 χρόνια λειτουργίας και είναι το μακροβιότερο του είδους του σε όλη την Ευρώπη. Πρόκειται για μια μοναδική πλατφόρμα δημιουργίας, όπου νέοι κινηματογραφιστές από όλο τον κόσμο που συμμετέχουν με ταινίες τους στην Camera Zizanio, διαμορφώνουν ένα πολυεθνικό κινηματογραφικό εργαστήριο. Με διαφορετική θεματική κάθε χρονιά και σκηνικό την πόλη του Πύργου και την ευρύτερη περιοχή, πολυεθνικές ομάδες συνεργάζονται για έξι μέρες για να γυρίσουν ταινίες μικρού μήκους. Όλες προβάλλονται στο τέλος της διοργάνωσης. Φέτος συμμετείχαν 90 άτομα.

«Το βασικό θέμα του φετινού εργαστηρίου του Mythos Project είναι η διεκδίκηση. Ο καθένας μπορεί να σκεφτεί τις δικές του διεκδικήσεις. Η διεκδίκηση μπορεί να είναι πολύ σοβαρή, ή πολύ αστεία. Αλλά στο τέλος είναι μια έκκληση για δράση. Στο φετινό Mythos Project, έχουμε 20 διαφορετικές εθνικότητες, μέσα στις εννέα ομάδες. Κάθε ομάδα έχει το δικό της αρχηγό και αυτός μπορεί να είναι ένας δάσκαλος από την Αυστρία, την Τουρκία ή την Ολλανδία. Οπότε υπάρχει μια ωραία διεθνής συνεργασία μεταξύ τόσο των καθηγητών όσο και των μαθητών. Όλοι φέρνουν στο εργαστήριο το δικό τους πολιτισμικό υπόβαθρο, όλοι φέρνουν τη δική τους εμπειρία και τεχνογνωσία. Είναι μια πολύ ωραία πρόκληση τόσο για τους μαθητές, όσο και για τους καθηγητές να δουλέψουν μαζί, με όλα αυτά τα διαφορετικά υπόβαθρα και διαφορετικές γνώσεις. Το Σάββατο, θα έχουμε την πρεμιέρα εννιά ταινιών του εργαστηρίου και όλες αυτές οι ταινίες δημιουργούνται κυρίως, κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας. Έτσι, τη Δευτέρα ξεκίνησαν. Οι ομάδες γνωρίστηκαν. Το Σάββατο, θα πρέπει να κάνουν την πρεμιέρα των ταινιών τους» μας εξηγεί ο σκηνοθέτης και συντονιστής του εργαστηρίουRalph Kooijman, ο οποίος έχει έλθει από το Άμστερνταμ και το NFFS (National Film Festival for Schools).

Ένα άλλο πολύ ενδιαφέρον εργαστήριο ήταν το AI Film Lab. Στο εργαστήριο αυτό, οι συμμετέχοντες εξοικειώθηκαν με τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης και τις εφαρμογές τους στον κινηματογράφο και τα οπτικοακουστικά μέσα. Υπεύθυνος του εργαστηρίου ήταν ο σκηνοθέτης Νίκος Σταμπουλόπουλος.

Ο Αλέξης Κουκιάς-Παντελής ήταν υπεύθυνος ενός εργαστηρίου για την παραγωγή μιας ταινίας σε σχολείο της Αμαλιάδας. Οι συμμετέχοντες ήρθαν σε επαφή με τα βασικά εργαλεία του σινεμά. Βρήκαν μια ιστορία, έγραψαν το σενάριο, έκαναν τα γυρίσματα και τέλος το μοντάζ, συμμετέχοντας σε μια πρωτόγνωρη για αυτά συλλογική εργασία που ολοκληρώθηκε με την προβολή της ταινίας τους.

Και το φετινό 27ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους σημείωσε μεγάλη επιτυχία, με τη συμμετοχή χιλιάδων παιδιών στις δράσεις, τις προβολές και τα εργαστήριά του. Δυναμική όμως ήταν η συμμετοχή και της τοπικής εκπαιδευτικής κοινότητας, που αγκάλιασε για άλλη μια φορά τη διοργάνωση.

«Το φεστιβάλ Ολυμπίας επιχειρεί και να συγκεντρώσει ανθρώπους από την υπόλοιπη Ελλάδα στην πόλη του Πύργου και στη δυτική Ελλάδα γενικότερα. Επιχειρεί να ενεργοποιήσει όμως και την τοπική κοινωνία. Αυτό είναι κάτι που νομίζω ότι το πετύχαμε φέτος, καθώς οι προβολές για τα σχολεία και την τοπική εκπαιδευτική κοινότητα έχουν υπερβεί τους 10.000 θεατές. Έχουμε καταφέρει να εξυπηρετήσουμε με τις εκπαιδευτικές μας δραστηριότητες περίπου 2.500 παιδιά. Οπότε γενικά από αριθμούς πάμε καλά. Νομίζω ότι έχουμε καταφέρει να κάνουμε μια γιορτή, μια συγκέντρωση ανθρώπων, που ασχολείται με κάτι συγκεκριμένο. Το συγκεκριμένο πράγμα με το οποίο ασχολούμαστε είναι ο κινηματογράφος για παιδιά και νέους, είναι η κινηματογραφική εκπαίδευση. Είναι η σύνδεση του πολιτισμού της εικόνας, μέσα στον οποίο ζούμε όλοι μας σήμερα με το νόημα της ζωής μας. Αυτός είναι ο στόχος του φεστιβάλ» επισημαίνει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της διοργάνωσης, Παντελής Παντελόγλου.

Μια επιλογή από τις βραβευμένες ταινίες του Φεστιβάλ θα προβληθεί στο καθιερωμένο διήμερο του Φεστιβάλ Ολυμπίας στην Αθήνα, στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, στις 25 και 26 Ιανουαρίου.