Συντάξεις: Πότε αναμένεται η απόφαση για τα αναδρομικά

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για τα αναδρομικά των συνταξιούχων από αντισυνταγματικές περικοπές σε επικουρικές συντάξεις, Δώρα, ΕΑΣ και επιστροφές επανυπολογισμού σε συντάξεις χηρείας με ποσά που ενδεικτικά φτάνουν τις 8.500 ευρώ.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ενθέτου «Ασφάλιση και Συντάξεις» του Ελεύθερου Τύπου, στα μέσα Φεβρουαρίου επίκειται η δημοσίευση της τελικής απόφασης του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου που θα κρίνει τα αναδρομικά 11 μηνών από περικοπές σε επικουρικές συντάξεις και στα Δώρα των συνταξιούχων.

Εφόσον η απόφαση βγει, όπως αναμένεται, υπέρ των συνταξιούχων, θα «ξεκλειδώσει» πληρωμές και σε άλλες κατηγορίες μέσα στους επόμενους μήνες.

Οι πληρωμές θα αφορούν τόσο όσους διεκδίκησαν τις παράνομες περικοπές των 11 μηνών με δικαστικές προσφυγές όσο και συνταξιούχους που δεν έχουν προσφυγές αλλά καλύπτονται από τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Στην αναμονή και με την προσμονή για το Ταμείο είναι περίπου 1,2 εκατ. συνταξιούχοι, εκ των οποίων οι 370.000 δικαιούνται επιστροφές για περικοπές 11 μηνών κατόπιν προσφυγών στα δικαστήρια.

Με αφορμή την απόφαση θα ανοίξει όμως ο δρόμος για να φέρει η κυβέρνηση μια συνολική ρύθμιση για τα αναδρομικά, καθώς στη λίστα των πληρωμών με βάση τις αποφάσεις των δικαστηρίων βρίσκονται τουλάχιστον 4 κατηγορίες, που είναι οι εξής:

• Οι συνταξιούχοι από Ταμεία ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ, ΔΕΚΟ, τραπεζών κ.ά.) και Δημοσίου (ΤΑΔΚΥ, ΤΕΑΠΟΚΑ ΤΕΑΔΥ) που είχαν περικοπές 11 μηνών στις επικουρικές συντάξεις και στα Δώρα επικουρικών συντάξεων από τους νόμους 4051 και 4093 του 2012. Τα ποσά επιστροφών για αυτήν την κατηγορία δικαιούχων φτάνουν ως 4.000 ευρώ. Προσοχή: Από το Δημόσιο δεν δικαιούνται αναδρομικά Δώρων στις επικουρικές όλοι οι συνταξιούχοι, καθώς εντός του ΤΕΑΔΥ υπήρχαν Ταμεία που δεν κατέβαλλαν Δώρα στις επικουρικές.
• Οι συνταξιούχοι του Δημοσίου που έχουν περικοπές από την εισφορά αλληλεγγύης για το διάστημα από Φεβρουάριο 2017 ως Δεκέμβριο 2018, δηλαδή περικοπές 23 μηνών. Οι εν λόγω περικοπές κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το Ελεγκτικό Συνέδριο και αφορούν περίπου 350.000 συνταξιούχους με κύριες συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ. Οσοι έχουν ασκήσει και προσφυγές μετά το 2017, έχουν «κλειδωμένα» τα αναδρομικά, με ποσά επιστροφών που ενδεικτικά φτάνουν τις 8.500 ευρώ.Οσοι δεν κατέθεσαν προσφυγές, που είναι και οι περισσότεροι, περιμένουν να δικαιωθούν με κάποιο ποσό από την κυβέρνηση, δεδομένου ότι συνηθίζεται τέτοιες αποφάσεις να τους καλύπτουν όλους.
• Οι επιζώντες σύζυγοι θανόντων συνταξιούχων του Δημοσίου μετά το 2016, στους οποίους οι συντάξεις χηρείας απονεμήθηκαν κατόπιν επανυπολογισμού στο 70%, ενώ το Ελεγκτικό Συνέδριο όπου προσέφυγαν έκρινε ότι θα έπρεπε να πάρουν κανονικά το ποσοστό της αρχικής σύνταξης του θανόντος και όχι της επανυπολογισμένης, γιατί ήταν μικρότερο.
• Οι συνταξιούχοι που έχουν περικοπές Δώρων κύριων αλλά και επικουρικών συντάξεων, οι οποίες έχουν ήδη κριθεί αντισυνταγματικές, αλλά δεν τις διεκδίκησαν με ατομικές ή ομαδικές προσφυγές στα δικαστήρια, θεωρώντας ότι καλύπτονται από τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Από τις 4 παραπάνω κατηγορίες των 1,2 εκατ. συνταξιούχων συνολικά, σίγουρη θεωρείται η πληρωμή αναδρομικών από μειώσεις επικουρικών συντάξεων και Δώρων για 370.000 συνταξιούχους, καθώς έχουν διασφαλίσει τις διεκδικήσεις τους με δικαστικές προσφυγές.

Για τους υπόλοιπους 800.000 συνταξιούχους, ωστόσο, όλα είναι ανοιχτά: Από το να πάρουν ένα ποσό έναντι και όχι το σύνολο των περικοπών μέχρι να μην πάρουν τίποτα. Με τα τωρινά δεδομένα, το να μην πάρουν τίποτα μοιάζει το λιγότερο πιθανό σενάριο, καθώς ένα μέρος της ευθύνης για το ότι οι εν λόγω συνταξιούχοι δεν κατάφεραν ποτέ να καταθέσουν προσφυγές έχει και η κυβέρνηση, που απαγόρευσε τις νέες δικαστικές διεκδικήσεις με νόμο τον Οκτώβριο του 2020.

Η απόφαση του ΑΕΔ και τι αναμένεται

Ολα για τα αναδρομικά θα ξεκαθαριστούν στα μέσα Φεβρουαρίου, που σύμφωνα με τις πληροφορίες του ενθέτου «Ασφάλιση και Συντάξεις» έχει προγραμματιστεί διάσκεψη του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου και εφόσον δεν αναβληθεί αναμένεται ότι σε αυτήν τη διάσκεψη θα δημοσιευτεί και η απόφασή του για τις επιστροφές που περιμένουν οι συνταξιούχοι.

Η απόφαση του ΑΕΔ θα κρίνει τα αναδρομικά από περικοπές 11 μηνών οι οποίες ήδη έχουν βγει αντισυνταγματικές από το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Με βάση την εισήγηση του ΑΕΔ, πιστεύεται βασίμως από νομικούς κύκλους ότι η τελική απόφαση θα είναι θετική για τους συνταξιούχους.

Εφόσον επιβεβαιωθεί και από το περιεχόμενό της, τότε θα ανοίξει ο δρόμος για πληρωμές εντός των επόμενων μηνών.

Οι εκτιμήσεις που υπάρχουν είναι πως το Δικαστήριο θα υιοθετήσει την εισήγηση που κατατέθηκε για την υπόθεση των αναδρομικών, επαναβεβαιώνοντας ουσιαστικά τις αποφάσεις του ΣτΕ που έκριναν ότι οι συνταξιούχοι δικαιούνται επιστροφές από μειώσεις επικουρικών συντάξεων και των Δώρων για το 11μηνο Ιουνίου 2015-Μαϊ̈́ου 2016.

Τα αναδρομικά από επικουρικές και Δώρα επικουρικής σύνταξης ανάλογα με το Ταμείο στο οποίο ανήκουν οι συνταξιούχοι είναι:

• Για συνταξιούχους ΙΚΑ, από 410 ευρώ ως 2.372 ευρώ.
• Για συνταξιούχους Δημοσίου, από 668 ευρώ ως 2.604 ευρώ.
• Για συνταξιούχους από Ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών, από 1.111 ευρώ ως 4.004 ευρώ.
• Για συνταξιούχους λοιπών επικουρικών ταμείων (Δικηγόρων, Εμποροϋπαλλήλων, Αρτοποιών κ.ά.), από 1.242 ευρώ ως 2.399 ευρώ.
• Για συνταξιούχους ΝΑΤ, από 503 ευρώ ως 1.985 ευρώ.

Τα δύο τελικά σενάρια πληρωμών

Το δίλημμα στο οποίο καλείται να απαντήσει όμως η κυβέρνηση είναι αν θα δικαιώσει με κάποιον τρόπο και τους 800.000 συνταξιούχους που, παρότι είχαν τις ίδιες περικοπές, τους απαγορεύθηκε να τις διεκδικήσουν παρά μόνον αν είχαν κατατεθεί προσφυγές μέχρι τον Ιούλιο του 2020.

Δύο είναι τα σενάρια που θα εξεταστούν στην κυβέρνηση σε μια συνολική λύση πληρωμών στα διεκδικούμενα αναδρομικά:

• Να πληρωθούν τα αναδρομικά στους 370.000 συνταξιούχους που έχουν καταθέσει αγωγές.
• Να πληρωθούν αναδρομικά με ένα εφάπαξ ποσό της τάξης των 600 ως 800 ευρώ και στους 800.000 συνταξιούχους που δεν έχουν κάνει προσφυγή για να τα διεκδικήσουν.

Ο λογαριασμός για τις πληρωμές των αναδρομικών ετοιμάζεται στο υπουργείο Εργασίας. Το ποσό των επιστροφών για επικουρικές και Δώρα μόνον για τους 370.000 συνταξιούχους με προσφυγές δεν ξεπερνά τα 500 εκατ. ευρώ. Αν μπουν και τα Δώρα των κύριων συντάξεων για τους 370.000 συνταξιούχους, τότε ο λογαριασμός ανεβαίνει στα 750 εκατ. ευρώ. Αν η κυβέρνηση αποφασίσει ότι θα πρέπει να επιστραφούν οι περικοπές και σε όσους δεν άσκησαν προσφυγή, τότε ο λογαριασμός ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ και μπορεί να πληρωθεί μόνον σε δόσεις.

Ποιοι συνταξιούχοι θα πληρωθούν πρώτοι και ποιοι αργότερα;

Πρώτοι στις πληρωμές θα είναι οι συνταξιούχοι που έχουν εκκρεμοδικία. Εφόσον η απόφαση του ΑΕΔ βγει υπέρ τους, τότε θα ανοίξει ο δρόμος για μαζική έκδοση χιλιάδων δικαστικών αποφάσεων που εκκρεμούν στα Πρωτοδικεία από ομαδικές αγωγές συνταξιούχων για αναδρομικά 11 μηνών σε επικουρικές συντάξεις και Δώρα. Εκτιμάται ότι οι ομαδικές αγωγές είναι πάνω από 7.000 και καλύπτουν περίπου 370.000 συνταξιούχους. Υπάρχει, όμως, και το ενδεχόμενο να επιστραφούν αυτόματα τα ποσά με νομοθετική ρύθμιση, για να τελειώσει η δικαστική ταλαιπωρία χιλιάδων συνταξιούχων. Μια τέτοια λύση μπορεί να περιλαμβάνει στη συνέχεια και την καταβολή ενός εφάπαξ επιδόματος σε συνταξιούχους που δεν έχουν κάνει προσφυγές.