Αναπνέουμε για να ζούμε, αυτό το ξέρουμε όλοι. Ωστόσο, η αναπνοή δεν μας κρατά μόνο στη ζωή, αλλά μας βοηθά και να θυμόμαστε. Νέα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η εισπνοή και η εκπνοή δεν είναι απλώς μηχανικές κινήσεις, αλλά λειτουργούν σαν… μαέστροι στον «ρυθμό» της μνήμης μας.
Τα τελευταία χρόνια, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η αναπνοή επηρεάζει τον εγκέφαλο σε βάθος: από το πώς επεξεργαζόμαστε πληροφορίες μέχρι το πώς ανακαλούμε αναμνήσεις. Μία νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο Ludwig-Maximilian του Μονάχου (LMU), σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Max Planck στο Βερολίνο και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ρίχνει φως στον «αόρατο» αυτό δεσμό μεταξύ ανάσας και μνήμης.
Το πείραμα… με ανάσα
Στο πείραμα συμμετείχαν 18 εθελοντές, οι οποίοι έμαθαν να συνδέουν 120 εικόνες με συγκεκριμένες λέξεις. Στη συνέχεια, τους ζητήθηκε να θυμηθούν αυτές τις συνδέσεις – πρώτα αμέσως και έπειτα μετά από έναν δίωρο μεσημεριανό ύπνο.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Όσο προσπαθούσαν να θυμηθούν, οι επιστήμονες κατέγραφαν:
- την αναπνοή τους και
- τη δραστηριότητα του εγκεφάλου τους μέσω ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (EEG).
Και τότε εμφανίστηκε το «μαγικό» μοτίβο.
Η εισπνοή προετοιμάζει – η εκπνοή θυμάται
Όπως δημοσιεύθηκε στο The Journal of Neuroscience, οι συμμετέχοντες θυμούνταν καλύτερα όταν το «ερέθισμα» για ανάκληση εμφανιζόταν κατά τη διάρκεια ή ακριβώς πριν από την εισπνοή.
Όμως το εντυπωσιακό είναι το επόμενο βήμα:
«Η ίδια η ανάκληση της μνήμης φαίνεται να γίνεται κυρίως κατά την εκπνοή», εξηγεί ο επικεφαλής της έρευνας, Dr. Thomas Schreiner.
Με απλά λόγια:
- η εισπνοή προετοιμάζει τον εγκέφαλο,
- ενώ η εκπνοή κάνει την ανάκληση.
Η αναπνοή λειτουργεί σαν χρονοδιακόπτης που οργανώνει το πότε ο εγκέφαλος «λαμβάνει» και πότε «ανασύρει» πληροφορίες.
Τι έδειξε ο εγκέφαλος
Στις καταγραφές EEG εντοπίστηκαν δύο χαρακτηριστικά σημάδια επιτυχημένης μνήμης:
- Μείωση συγκεκριμένων εγκεφαλικών κυμάτων (άλφα και βήτα) – ένδειξη ότι ο εγκέφαλος «μπαίνει σε mode συγκέντρωσης».
- Επανενεργοποίηση της μνήμης – εμφανίζονται ξανά τα ίδια νευρωνικά μοτίβα που υπήρχαν και τη στιγμή της αρχικής μάθησης.
Με άλλα λόγια, ο εγκέφαλος… ξαναπαίζει το ίδιο «νευρωνικό βίντεο» όταν θυμόμαστε.
Δεν αναπνέουμε όλοι το ίδιο
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η «σύνδεση» αναπνοής και μνήμης διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Σε κάποιους, η συνεργασία εγκεφάλου και αναπνοής ήταν πολύ πιο αποτελεσματική.
Το συμπέρασμα;
Όσο καλύτερα «συγχρονίζονται» αναπνοή και εγκέφαλος, τόσο πιο αποτελεσματική γίνεται η μνήμη.
Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας;
Οι συμμετέχοντες στο πείραμα δεν άλλαζαν συνειδητά την αναπνοή τους. Απλώς ανέπνεαν φυσιολογικά. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι για να μετατραπεί αυτή η γνώση σε πρακτικές συμβουλές, χρειάζονται νέες μελέτες με ελεγχόμενες τεχνικές αναπνοής.
Ωστόσο, το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: η αναπνοή δεν είναι απλώς καύσιμο ζωής — είναι εργαλείο μνήμης.
Ίσως τελικά το μυστικό της μνήμης να μην βρίσκεται μόνο στον εγκέφαλο, αλλά και… στα πνευμόνια μας. Κάθε ανάσα φαίνεται να συγχρονίζει τις σκέψεις μας, κάθε εκπνοή να ξεκλειδώνει αναμνήσεις.
Και την επόμενη φορά που θα προσπαθήσετε να θυμηθείτε κάτι, δοκιμάστε απλώς να πάρετε μία βαθιά ανάσα.
Διαβάστε επίσης
Ποιες τροφές μας κάνουν να μυρίζουμε όμορφα και ποιες όχι – Θα εκπλαγείτε!
Γιόγκα: Πώς η ρυθμική αναπνοή επηρεάζει τον εγκέφαλο και προκαλεί βαθιά χαλάρωση
Διαβήτης: Καινοτόμο εργαλείο κάνει διάγνωση μέσω της αναπνοής – Δείτε πώς λειτουργεί
Αναπαραγωγή άρθου από εδώ
