Ο κυβερνητικός ανασχηματισμός «συμπαρέσυρε» και την οδό Νίκης, με τον Κυριάκο Πιερρακάκη να είναι ο εκλεκτός του πρωθυπουργού για να αναλάβει την «καυτή» καρέκλα του υπουργού Οικονομικών μετά από την αναβάθμιση του Κωστή Χατζηδάκη.
Ο Κυριάκος Πιερρακάκης αναλαμβάνει τον κομβικό ρόλο του υπουργού Οικονομικών σε μία περίοδο έντονων ανακατατάξεων σε διεθνές επίπεδο, ενώ και εσωτερικά, ο προκάτοχος του έθεσε ψηλά τον μεταρρυθμιστικό πήχη, με αποτέλεσμα να απαιτείται διπλή προσπάθεια για να συνεχιστεί το έργο με την ίδια ένταση και αποτελεσματικότητα.
Οι συνθήκες στην παγκόσμια οικονομία, μέσα στις οποίες αναλαμβάνει τον νέο του ρόλο ο Κυριάκος Πιερρακάκης, δεν είναι ευνοϊκές, αν και η ελληνική οικονομία έχει να επιδείξει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα τα τελευταία χρόνια στα πεδία της ανάπτυξης, του περιορισμού του δημόσιου χρέους και του πιστοληπτικού προφίλ της, όπως έδειξε και η χθεσινή (14.03.2025) αξιολόγηση από την Moody’s.
Στην γεωπολιτική αβεβαιότητα η οποία τα προηγούμενα χρόνια τροφοδοτήθηκε από δύο πολεμικές συγκρούσεις σε Ουκρανία και Παλαιστίνη, και η -ανά πάσα στιγμή- απειλή για ευρύτερη ανάφλεξη, ήρθε να προστεθεί και ο… Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος «τράβηξε το χαλί κάτω από τα πόδια» στην ΕΕ, και μαζί και στην Ελλάδα. Οι πολιτικές του νέου προέδρου των ΗΠΑ που ταράζουν τα παγκόσμια νερά, είναι δύο: αφενός η επιβολή αυξημένων δασμών σε όλους τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, και αφετέρου, η «εγκατάλειψη» της ΕΕ στο να τα βγάλει πέρα μόνη της στην Ουκρανία, γεγονός που οδηγεί στην ανάγκη για ενισχυμένες αμυντικές δαπάνες.
Όσον αφορά στους δασμούς, ο Κυριάκος Πιερρακάκης έχει να «φοβάται» λιγότερο τις άμεσες επιπτώσεις, χωρίς αυτές να είναι αμελητέες, καθώς η Ελλάδα, με στοιχεία του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων από το 2023, εξήγαγε στις ΗΠΑ προϊόντα αξίας 2.117.000.000 ευρώ, με τα τρόφιμα να αποτελούν ένα 30,54%. Ωστόσο, ο μεγαλύτερος κίνδυνος από την επιβολή δασμών των ΗΠΑ στην ΕΕ είναι έμμεσος, καθώς πλήττεται σοβαρά η «γειτονιά» και οι κύριοι εμπορικοί μας εταίροι στην Ευρώπη.
Το timing δεν είναι καλό, καθώς παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει να επιδείξει ισχυρούς αναπτυξιακούς ρυθμούς, η Ευρωζώνη «φλερτάρει» με την ύφεση. Μια ακόμα ώθηση προς τα κάτω στην ανάπτυξη της Ευρώπης, θα πλήξει τις εξαγωγές της Ελλάδας, σε μια περίοδο που η κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο, ειδικότερα, έκαναν «σημαία» τους την ανάγκη αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου διαμέσου, μεταξύ άλλων, και της ενίσχυσης της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας.
Το δεύτερο διεθνές «αγκάθι» που θα έχει να αντιμετωπίσει ο Κυριάκος Πιερρακάκης, είναι το σκέλος των αμυντικών δαπανών και η εν εξελίξει συζήτηση σε επίπεδο ΕΕ. Η εικόνα είναι, προς το παρόν, θολή με τις προτάσεις να διαδέχονται η μία την άλλη, μαζί και αυτές της Αθήνας για ευρωπαϊκό μέσο όρο αμυντικών δαπανών και ταυτόχρονες εθνικές ρήτρες διαφυγής.
Ανεξάρτητα από το πού θα καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις (οι αποφάσεις αναμένονται έως τον Μάιο), το μόνο σίγουρο είναι πως ο Κυριάκος Πιερρακάκης θα έχει ένα δύσκολο έργο άμεσα μέσα στις επόμενες εβδομάδες και μήνες, καθώς θα πρέπει να υπερασπιστεί στα διεθνή φόρα την ελληνική «γραμμή», ισορροπώντας ανάμεσα στα διαμορφούμενα μπλοκ των κρατών – μελών. Κυριότερα, ο νέος ΥΠΟΙΚ θα έχει να διαχειριστεί τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων και την εφαρμογή των αποφάσεων, καθώς ακόμα και αν ευοδωθούν οι ελληνικές προτάσεις και βαδίσουμε προς μία ευνοϊκή αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας, οι επιπτώσεις που θα έχει στο ελληνικό δημόσιο χρέος το νέο πακέτο αύξησης των αμυντικών δαπανών είναι ακόμη άγνωστες, σε μέγεθος και… ένταση, καθώς και το πώς θα «εισπράξουν» τις αλλαγές οι αγορές χρέους.
Στα χέρια του Κυριάκου Πιερρακάκη (και μαζί και του διατηρούντος αναπληρωτή ΥΠΟΙΚ, Νίκου Παπαθανάση) πέφτει ακόμα μία «καυτή πατάτα»: αυτή του «σπριντ» στην τελική ευθεία του Ταμείου Ανάκαμψης.
Τον Απρίλιο αναμένεται η τελευταία αναθεώρηση του ελληνικού σχεδίου, η οποία, μάλιστα, θα περιέχει 500 εκατ. ευρώ σε απεντάξεις και μεταφορά έργων στο ΕΣΠΑ, δείγμα πως ο αρχικός σχεδιασμός αντιμετωπίζει προβλήματα. Το 2025 η Ελλάδα θα προχωρήσει σε αιτήματα πληρωμής για μια 6η δόση 3,9 δισ. ευρώ και μια 7η δόση 3,5 δισ. ευρώ, ενώ τον Αύγουστο 2026 η χώρα πρέπει να έχει καταθέσει και το τελευταίο πληρωμής γιατί στο τέλος του έτους το πρόγραμμα λήγει. Και όσα κεφάλαια δεν έχει καταφέρει να απορροφήσει έως τότε η χώρα, χάνονται, ό,τι και αν σημαίνει αυτό για το ελληνικό ΑΕΠ.
Μέχρι στιγμής, η Ελλάδα έχει λάβει 18,2 δισ. ευρώ (8,6 δισ. ευρώ για επιχορηγήσεις και 9,6 ευρώ για δάνεια), δηλαδή το 51% του συνολικού κονδυλίου των 36 δισ. ευρώ.
Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν εντοπίζεται στις απορροφήσεις αλλά και στην εκτέλεση των προγραμμάτων με μια σειρά από φορείς να προειδοποιούν για τις χαμηλές ταχύτητες ολοκλήρωσης των επενδύσεων, ενόψει μάλιστα ενός 2025 το οποίο αναμένεται «ανηφορικό» καθώς ο συνολικός προϋπολογισμός δημοσίων επενδύσεων, μαζί με τα κονδύλια του Ταμείου, θα εκτιναχθεί σε επίπεδα ρεκόρ, πάνω από 14 δισ. ευρώ.
Η «εθνική» ατζέντα του νέου ΥΠΟΙΚ
Πλούσια είναι η ατζέντα του νέου υπουργού και σε εγχώριο επίπεδο, καθώς έχει να διατηρήσει τους ρυθμούς και την ένταση των μεταρρυθμίσεων του προκατόχου του. Ο Κυριάκος Πιερρακάκης έχει στα χέρια του την συνέχιση της μάχης κατά της φοροδιαφυγής, και να φροντίσει για την απρόσκοπτη εφαρμογή και τη σωστή λειτουργία όλων των νέων εργαλείων, του ψηφιακού δελτίου αποστολής και του ψηφιακού πελατολογίου.
Έχει, επίσης, να «τρέξει» τις διαδικασίες για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, καθώς ο πρώτος διαγωνισμός για 1.000 ακίνητα της ΕΤΑΔ, έχει ήδη καθυστερήσει. Και πάλι στο πεδίο της στέγασης, αναμένεται τον Απρίλιο να μπει σε λειτουργία ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, για τη διάσωση της πρώτης κατοικίας των δανειοληπτών.
Σύμφωνα με το ετήσιο σχέδιο δράσης του ΥΠΟΙΚ για το 2025, μέσα στο έτος θα πρέπει, ενδεικτικά, να έχουν υλοποιηθεί:
- Δημιουργία μονάδας περιφερειακών έργων στο ΤΑΙΠΕΔ
- Εθνικό Μητρώο Επιδομάτων και Παροχών
- Νέα πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση
- Σχεδιασμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση για την σκοπιμότητα της φορολογικής πολιτικής και την εφαρμογή της φορολογικής δικαιοσύνης
- Υλοποίηση του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (ΜΣΠΑ) για την αντιμετώπιση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που ενσωματώνονται σε ορισμένα εμπορεύματα που εισάγονται στην ΕΕ
- Αναδιάρθρωση φορέων και διαδικασιών για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας
- Αναμόρφωση νομοθετικού πλαισίου για τη φορολόγηση των ομίλων επιχειρήσεων
- Βελτίωση της λειτουργίας και εποπτείας των ΑΕ του Δημοσίου (Δηλώσεις Αποστολής, Στρατηγικό και Επιχειρησιακό Σχέδιο και νέος Κανονισμός Λειτουργίας από κάθε ΑΕ του Δημοσίου)
- Εφαρμογή νέου Αναπτυξιακού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων – απλοποίηση διαδικασιών, εξορθολογισμός προγραμματισμού και ταχύτερη απορρόφηση πόρων
- Θέσπιση διαδικασίας για την έκδοση φορολογικών ερμηνευτικών πράξεων (advanced tax ruling)
- Κωδικοποίηση και απλούστευση της φορολογικής νομοθεσίας
- Εφαρμογή της μετάβασης των Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης σε Ενιαίο Λογιστικό Πλαίσιο Δεδουλευμένης Βάσης
- Πρόγραμμα Ηρακλής IΙΙ
- Προϋπολογισμός επιδόσεων για το 2025 και ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στο προϋπολογισμό επιδόσεων
- Υλοποίηση του νέου θεσμικού πλαισίου για την περιστολή του λαθρεμπορίου, κυρίως σε προϊόντα υποκείμενα σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης
- Ψηφιακός Μετασχηματισμός της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και υλοποίηση της Στρατηγικής για την ανάπτυξη της Κεφαλαιαγοράς
Αναπαραγωγή άρθου από εδώ
