Ο Κωνσταντίνος Υφαντής αναλύει το ρευστό πολιτικό σκηνικό στην Τουρκία – Galaksias.com

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η άποψη του ότι η φυλάκιση Ιμάμογλου δεν σημαίνει ότι η αντιπολίτευση έχει χάσει τις προεδρικές εκλογές από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς μπορεί η εκλογική του βάση να του γυρίσει την πλάτη.

«Δηλαδή, ένα κομμάτι των ψηφοφόρων του να αποφασίσει να τον εγκαταλείψει στις επόμενες εκλογές και άρα η αντιπολίτευση ακόμα και χωρίς τον κύριο Ιμάμογλου να είναι απολύτως διεκδικητική», λέει χαρακτηριστικά.

Ωστόσο, όπως σημειώνει, «η διακηρυγμένη πρόθεση, έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα,είναι ο κύριος Ιμάμογλου να βγει εντελώς από την πολιτική ζωή της Τουρκίας».

Πρόκειται για μία πρακτική, όπως υπογραμμίζει, που είναι εγγενής σε τέτοια αυταρχικά καθεστώτα, όπως της Τουρκίας. Μάλιστα κάνει μνεία και στον Βλάντιμιρ Πούτιν λέγοντας ότι «το ρωσικό καθεστώς έχει μεγάλη παράδοση, φυσικής, βιολογικής εξόντωσης των αντιπάλων».

Όσο για το αν υπάρχει ένα πρόσωπο που θεωρεί ότι θα μπορούσε να κατέβει στη θέση του Ιμάμογλου είναι ο δήμαρχος της Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς.

Αναφορικά με τη λαϊκή αντίδραση που παρατηρείται με χιλιάδες πολίτες στους δρόμους να διαμαρτύρονται για τη φυλάκιση Ιμάμογλου ο κ. Υφαντής πιστεύει ότι πρόκειται για ένα υπολογισμένο ρίσκο που πήρε ο Ερντογάν.

«Δηλαδή, ότι ναι, οπωσδήποτε θα υπάρξουν λαϊκές αντιδράσεις, αλλά ότι αυτές δεν πρόκειται να διαρκέσουν και σε κάθε περίπτωση το κράτος θα ήταν αποφασισμένο να κάνει οτιδήποτε έτσι ώστε να κατασταλούν αυτές οι αντιδράσεις» τονίζει.

Ο ίδιος θεωρεί εξαιρετικά πιθανό κάποια στιγμή οι διαμαρτυρίες να χάσουν τη δυναμική τους αναγκάζοντας την αντιπολίτευση να υιοθετήσει διαφορετική τακτική.

«Θα φανεί και αυτό κατά πόσον επαναλαμβάνω και η αντιπολίτευση έχει τους μηχανισμούς εκείνους για να συντηρήσει ένα τέτοιο κύμα διαμαρτυρίας ή αν θα επιλέξει μια διαφορετική στρατηγική αντίδρασης, περισσότερο ίσως κοινοβουλευτική, περισσότερο πολιτική και λιγότερο μαζική, λαϊκή», τονίζει.

Σε ό,τι αφορά την αντίδραση της διεθνούς κοινότητας απέναντι στις εξελίξεις στην Τουρκία ο ίδιος εκτιμά ότι δεν θέλει ή δεν μπορεί να παρέμβει στα εσωτερικά της Τουρκίας.

Όλη συνέντευξη του Κωνσταντίνου Υφαντή στο CNN Greece

Πώς εκτιμάτε την επόμενη ημέρα στην Τουρκία; Ο Ιμάμογλου έχει τελειώσει πολιτικά ή υπάρχει περίπτωση να επανέλθει τα πράγματα; Αν έχει τελειώσει ο Ιμάμογλου πολιτικά θεωρείτε ότι υπάρχει κάποιο πρόσωπο που θα μπορούσε να είναι αντίπαλος του Ερντογάν;

«Είναι πάρα πολύ νωρίς για να μιλάμε για επόμενη μέρα κατά την άποψή μου. Όλες αυτές οι εκτιμήσεις είναι απολύτως επισφαλείς. Με βάση την προηγούμενη εμπειρία μπορούμε να εικάσουμε ότι ο πρόεδρος Ερντογάν και το καθεστώς του δεν πρόκειται να υποχωρήσει. Άρα ένα σενάριο είναι ότι ο κύριος Ιμάμογλου με τον ένα με τον άλλο τρόπο δεν πρόκειται να είναι υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές.

Τι σημαίνει αυτό. Εάν υλοποιηθεί αυτό το σενάριο σημαίνει ότι η αντιπολίτευση από τη μία πλευρά χάνει τον πιο δυναμικό εκπρόσωπό της και το μεγάλο φαβορί, όπως εξελίσσονται τα πράγματα, για τις επόμενες προεδρικές εκλογές.

Βεβαίως δεν σημαίνει ότι η αντιπολίτευση είναι χαμένη από χέρι γιατί όλο αυτό που έχει γίνει δεν αποκλείεται στο τέλος να αποδειχθεί καταστροφικό για τον ίδιο τον πρόεδρο Ερντογάν, δηλαδή ένα κομμάτι των ψηφοφόρων του να αποφασίσει να τον εγκαταλείψει στις επόμενες εκλογές και άρα η αντιπολίτευση ακόμα και χωρίς τον κύριο Ιμάμογλου να είναι απολύτως διεκδικητική.

Αν πρέπει αυτή τη στιγμή να δείξουμε κάποιο πρόσωπο που θα μπορούσε, επαναλαμβάνω, να σταθεί, αυτός είναι ο δήμαρχος της Άγκυρας.

Αλλά τονίζω ότι κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι πολύ νωρίς, πάρα πολύ νωρίς για να κάνουμε τέτοιου είδους συζητήσεις και προβλέψεις. Αυτή τη στιγμή και στην ίδια την Τουρκία αυτό το οποίο λέει η αντιπολίτευση είναι ότι ο Ιμάμογλου παραμένει ο υποψήφιος για την επόμενη προεδική εκλογή.

Θεωρείτε ότι υπάρχει πιθανότητα επειδή έχουν και ο Ερντογάν στο παρελθόν και επανέκαμψε στην πολιτική έχει πάει φυλακή να συμβεί κάτι αντίστοιχο με τον Ιμάμογλου;

Γι’ αυτό είπα ότι είναι πολύ νωρίς να κάνουμε και οποιαδήποτε εικασία. Ναι, δεν αποκλείεται. Δεν αποκλείεται να επανέλθει, δεν αποκλείεται όλο αυτό το οποίο συμβαίνει τώρα να αποδειχθεί ότι είναι η αρχή του τέλους για το καθεστώς Ερντογάν, υπό την έννοια ότι η λαϊκή δυσαρέσκεια δεν θα εκτονωθεί παρά μόνο αν αποκατασταθεί η υποψηφιότητα Ιμάμογλου.

Δεν μπορώ να το ξέρω αυτό ως προς τις παραλληλίες μεταξύ Ερντογάν και Ιμάμογλου. Αυτές νομίζω σταματάνε μόνο στο γεγονός ότι και οι δύο έτσι μπήκαν στη φυλακή. Ο πρόεδρος Ερντογάν για ένα πολύ μικρότερο αδίκημα καταδικάστηκε για δέκα μήνες και στους τέσσερις μήνες αποφυλακίστηκε. Άρα ναι, κουβάλησε το παράσημο της αντίστασης απέναντι στο παλιό κεμαλικό καθεστώς, αλλά δεν ήταν μια ποινή η οποία στόχευε στην πολιτική του εξόντωση.

Εδώ έχουμε την πρόθεση, την διακηρυγμένη πρόθεση, έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, ο κύριος Ιμάμουγλου να βγει εντελώς από την πολιτική ζωή της Τουρκίας.

Σε σχέση με αυτό, με την λαϊκή αντίδραση, πιστεύετε ότι ο Ερντογάν την έχει υποτιμήσει, δεδομένων και των διεθνών συνθήκων που φαίνονται να το ευνοούν. Πιστεύετε ότι αυτό μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ, παρά το γεγονός ότι φαίνεται να μην υπάρχουν πολλές διεθνείς αντιδράσεις με τον τρόπο που χειρίστηκε την υπόθεση Ιμάμογλου;

Να πούμε ότι στην ανάλυση προφανώς που έκαναν ο πρόεδρος Ερντογάν και οι σύμβουλοι του, όλο αυτό ήταν ένα υπολογισμένο ρίσκο. Δηλαδή ότι ναι, οπωσδήποτε θα υπάρξουν λαϊκές αντιδράσεις, αλλά ότι αυτές δεν πρόκειται να διαρκέσουν και σε κάθε περίπτωση το κράτος θα ήταν αποφασισμένο να κάνει οτιδήποτε έτσι ώστε να κατασταλούν αυτές οι αντιδράσεις.

Τώρα είναι ένα ζήτημα αυτός ο σχεδιασμός και είναι άλλο ζήτημα κατά πόσον όντως η αντιπολίτευση αλλά και πιο αυτοτελώς μπορεί να υπάρξει ένα λαϊκό κίνημα διαμαρτυρίας και αντίδρασης απέναντι στην κυβέρνηση. Δεν ξέρω πόσο βιώσιμη είναι μια κατάσταση συνεχών διαδηλώσεων, διαμαρτυριών, συγκρούσεων με την αστυνομία τη στιγμή μάλιστα που οι συλλήψεις είναι πολλές.

Είναι εύκολο να υποθέσει κανείς ότι όσο συνεχίζονται οι αντιδράσεις τόσο θα αυξάνεται και η καταστολή. Αλλά επαναλαμβάνω αυτό το οποίο έχει συμβεί είναι αχαρτογράφητα νερά.

Στο παρελθόν είχαμε επεμβάσεις του στρατού στην Τουρκία, οι οποίες ξεκαθάριζαν το πολιτικό τοπίο, καθαιρούσαν κυβερνήσεις. Λοιπόν, αυτή τη φορά δεν υπάρχει κάτι ανάλογο. Δηλαδή, σε συνθήκες δημοκρατίας και όχι σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης, με αυτόν τον τρόπο να εξουδετερώνεται ένας πολιτικός αντίπαλος. Άρα δεν είναι εύκολο να πούμε ποιες είναι οι αντοχές της διαμαρτυρίας.

Θα φανεί και αυτό κατά πόσον επαναλαμβάνω και η αντιπολίτευση έχει τους μηχανισμούς εκείνους για να συντηρήσει ένα τέτοιο κύμα διαμαρτυρίας ή αν θα επιλέξει μια διαφορετική στρατηγική αντίδρασης, περισσότερο ίσως κοινοβουλευτική, περισσότερο πολιτική και λιγότερο μαζική, λαϊκή.

Πώς θα χαρακτηρίζετε την πολιτική Ερντογάν; Υπάρχει κάποιος άλλος ηγέτης, επειδή έχει ένα ενδιαφέρον, που μπορείτε να πείτε ότι ακολουθεί τα πατήματά του ή το θεωρείτε μια πρακτική, η οποία είναι ιδιαίτερη για τον πρόεδρο της Τουρκίας; Δηλαδή ο τρόπος που χαράζει την πολιτική του και ο τρόπος που εξοντώνει τους πολιτικούς του αντιπάλους.

Δεν είναι μία μοναδική περίπτωση αυτό που συμβαίνει στην Τουρκία. Εδώ και αρκετά χρόνια, θα έλεγα ήδη από το 2012 και τη σύγκρουση για το Πάρκο Γκεζί, ο πρόεδρος Ερντογάν εξελίσσεται σε έναν περισσότερο αυταρχικό, ηγέτη θα έλεγα ότι είναι ένα, ας μου επιτραπεί η έκφραση, ένα κλαμπ ηγετών τέτοιων, όπως είναι βεβαίως ο πρόεδρος Πούτιν, ο οποίος εξοντώνει, ή τουλάχιστον το καθεστώς έχει μεγάλη παράδοση, φυσικής, βιολογικής εξόντωσης των αντιπάλων.

Λοιπόν, όλα αυτά τα αυταρχικά καθεστώτα, λιγότερο ή περισσότερο, λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο. Της εξουδετέρωσης, δηλαδή, των πολιτικών αντιπάλων. Δεν είναι κάτι μοναδικό ο πρόεδρος Ερντογάν ή η Τουρκία.

Αλλά δεν νομίζω ότι έχει ως πρότυπο ή αντιγράφει ο ένας τον άλλον ή ο πρόεδρος Ερντογάν, τον πρόεδρο Πούτιν.

Αυτές οι τακτικές, επιτρέψτε μου, είναι εγγενείς σε τέτοια καθεστώτα. Δηλαδή, το είχαμε κι εμείς την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας, όπου οι πολιτικοί αντίπαλοι φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν, εξοντώθηκαν.

Το ίδιο έχει συμβεί σε πάρα πολλές χώρες που βίωσαν τέτοια καθεστώτα. Λιγότερο, επαναλαμβάνω, ή περισσότερο αντιδημοκρατικά. Η συγκριτική μελέτη, νομίζω, αποδεικνύει πως οι τακτικές είναι λίγο πολύ παρόμοιες.

Θεωρείτε ότι ο διεθνής παράγοντας έχει την πρόθεση ή τα μέσα να επηρεάσει τις εξελίξεις στην Τουρκία σε σχέση με τον Ιμάμογλου; Η Ευρώπη και η Αμερική έχουν ενδιαφέρον να εμπλακούν ή απλά θεωρούν ότι είναι μία εσωτερική υπόθεση της Τουρκίας και θα αφήσουν τον Ερντογάν να λύσει το θέμα μόνος του;

Οι δυνατότητες που έχει και να ξεκινήσω από την Ευρώπη είναι ελάχιστες. Ούτως ή άλλως, αν υπήρχε μία δυνατότητα αυτή ήταν η ενταξιακή διαδικασία σύμφωνα με την οποία η Τουρκία θα μπορούσε να πιεστεί κατά κάποιο τρόπο προς την κατεύθυνση του εκδημοκρατισμού, αλλά έτσι κι αλλιώς αυτή η διαδικασία είναι παγωμένη, για να μην πω, νεκρή. Και είναι και έτσι και εξαιτίας του γεγονότος ότι η Τουρκία δεν πληροί τα περισσότερα, αν όχι όλα, πάντως τα περισσότερα κριτήρια της Κοπενγχάγης για το κράτος δικαίου και τη δημοκρατία.

Όσον αφορά τις ΗΠΑ, νομίζω ότι η διοίκηση Τραμπ και ο πρόεδρος και τα στελέχη δεν έχουν τέτοιου είδους, θα έλεγα, ή κι αν έχουν τέτοιου είδους ευαισθησίες, δεν πρόκειται κατά κάποιον τρόπο να προσπαθήσουν να παρέμβουν στα εσωτερικά της Τουρκίας.

Δηλαδή, βλέπουμε το πώς βελτιώνονται οι αμερικανορωσικές σχέσεις, δεν είναι κριτήριο για την διοίκηση Τραμπ αυτού του είδους, εν πάση περιπτώσει, τα ζητήματα. Αν ψάχνουμε για κάτι χαρακτηριστικό, θα λέγαμε ότι το γεγονός ότι ο Ίλον Μάσκ έδωσε εντολή να απενεργοποιηθούν οι λογαριασμοί της αντιπολίτευσης στο Twitter, στο Χ, αυτό κάτι λέει. Νομίζω ότι αυτό είναι ενδεικτικό.