Πώς θα τελειώσει το σύμπαν; Τα δύο σενάρια που δίνουν οι επιστήμονες – Galaksias.com

Οι επιστήμονες πλησιάζουν στην κατανόηση της φύσης μιας μυστηριώδους δύναμης που ονομάζεται σκοτεινή ενέργεια – και του πώς αυτή επηρεάζει τη μοίρα του σύμπαντος.

Η μεγάλη, ισχυρή δύναμη – η οποία αποτελεί σχεδόν το 70% του σύμπαντος – ωθεί όλα τα αστέρια και τους γαλαξίες να απομακρύνονται μεταξύ τους με ολοένα και ταχύτερο ρυθμό.

Ένα ερώτημα που προσπαθούν να απαντήσουν οι επιστήμονες είναι αν αυτή η σκοτεινή ενέργεια είναι μια σταθερή δύναμη, κάτι που οι επιστήμονες πίστευαν εδώ και καιρό, ή αν η εξασθενεί, άποψη που ενισχύθηκε μετά από τα ευρήματα που παρουσιάστηκαν στις 20 Μαρτίου στην Παγκόσμια Διάσκεψη Φυσικής της Αμερικανικής Φυσικής Εταιρείας στο Άναχαϊμ της Καλιφόρνιας.

Όπως αναφέρει ο Independent, τα ευρήματα προέρχονται από μια διεθνή ερευνητική συνεργασία που δημιουργεί έναν τρισδιάστατο χάρτη για να δει πώς οι γαλαξίες έχουν εξαπλωθεί και συγκεντρωθεί μέσα στα 11 δισεκατομμύρια χρόνια της ιστορίας του σύμπαντος. Η προσεκτική παρακολούθηση της κίνησης των γαλαξιών βοηθά τους επιστήμονες να μάθουν για τις δυνάμεις που τους μετακινούν.

Η συνεργασία που ονομάζεται DESI (Dark Energy Spectroscopic Instrument, Φασματοσκοπικό Όργανο Σκοτεινής Ενέργειας) δημοσίευσε την πρώτη της ανάλυση έξι εκατομμυρίων γαλαξιών και κβάζαρ πέρυσι και τώρα έχει προσθέσει περισσότερα δεδομένα, ανεβάζοντας τον αριθμό σε σχεδόν 15 εκατομμύρια. Τα επικαιροποιημένα αποτελέσματά τους, σε συνδυασμό με άλλες μετρήσεις – εκρήξεις άστρων, απομεινάρια φωτός από το νεαρό σύμπαν και στρεβλώσεις στο σχήμα των γαλαξιών – υποστηρίζουν την ιδέα ότι η σκοτεινή ενέργεια μπορεί να φθίνει.

Η συνεργασία έχει στόχο χαρτογραφήσει περίπου 50 εκατομμύρια γαλαξίες και κβάζαρ μέχρι το τέλος της έρευνάς της το 2026. Και άλλες προσπάθειες σε όλο τον κόσμο έχουν επικεντρωθεί στη σκοτεινή ενέργεια και πρόκειται να δημοσιεύσουν τα δικά τους δεδομένα τα επόμενα χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της αποστολής «Ευκλείδης» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και του Παρατηρητηρίου Vera C. Rubin στη Χιλή.

Τα δύο σενάρια

Αν η σκοτεινή ενέργεια είναι σταθερή, οι επιστήμονες λένε ότι το σύμπαν μας μπορεί να συνεχίσει να διαστέλλεται για πάντα, και να γίνεται όλο και πιο ψυχρό και μοναχικό. Έως ότου να συναντήσει το τέλος του σε ένα σενάριο που ονομάζεται Μεγάλη Ψύξη (Big Freeze), όταν τα πάντα τελικά απομακρύνονται τόσο πολύ μεταξύ τους που ούτε το φως δεν μπορεί να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των γαλαξιών.

Αν η σκοτεινή ενέργεια φθίνει με το χρόνο, κάτι που τώρα φαίνεται πιθανό, το σύμπαν θα μπορούσε μια μέρα να σταματήσει να διαστέλλεται και τελικά να καταρρεύσει σε ένα σενάριο αντίστροφο της Μεγάλης Έκρηξης, γνωστό ως Μεγάλη Σύνθλιψη (Big Crunch).