Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε σημείο καμπής. Μετά την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις αρχές του 2025, οι Ηνωμένες Πολιτείες προχώρησαν στην επιβολή ενός νέου κύματος δασμών, αναβιώνοντας και επεκτείνοντας τον εμπορικό πόλεμο που χαρακτήρισε την πρώτη θητεία του. Οι νέες πολιτικές προστατευτισμού και τα αντίμετρα από μεγάλες οικονομίες όπως η Κίνα, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Καναδάς εγείρουν σοβαρά ερωτήματα για το μέλλον του διεθνούς εμπορίου και την πιθανότητα σταδιακής αποσύνδεσης των μεγάλων αγορών.
Το παρόν άρθρο επιχειρεί μια συνολική επιστημονική ανάλυση των νέων δασμών ανά τομέα, τις προβλέψεις για τις μελλοντικές πολιτικές προστατευτισμού και τους οικονομικούς και γεωπολιτικούς συσχετισμούς που υποδηλώνουν μια πιθανή πορεία προς το τέλος της παγκοσμιοποίησης.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Δασμολογική Πολιτική των ΗΠΑ: Το Νέο Δόγμα του Προστατευτισμού
Από τον Φεβρουάριο του 2025, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακοίνωσε μια σειρά από νέους δασμούς σε εισαγόμενα προϊόντα, επηρεάζοντας σχεδόν κάθε σημαντικό οικονομικό τομέα. Οι πιο σημαντικές αποφάσεις περιλαμβάνουν:
- Τεχνολογία: Δασμοί 10%-20% σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας από την Κίνα, συμπεριλαμβανομένων ημιαγωγών και μικροτσίπ, ως μέρος της προσπάθειας ανακοπής της κινεζικής τεχνολογικής ηγεμονίας.
- Αυτοκινητοβιομηχανία: Δασμός 25% σε όλα τα εισαγόμενα αυτοκίνητα και ανταλλακτικά, πλήττοντας ιδιαίτερα τις γερμανικές και ιαπωνικές αυτοκινητοβιομηχανίες.
- Αγροτικά προϊόντα: Προγραμματισμένη επιβολή δασμών σε εισαγόμενα γεωργικά προϊόντα, ενισχύοντας το σύνθημα “Buy American”.
- Χημικά και Φαρμακευτικά Προϊόντα: Επιβολή δασμών 25% σε εισαγόμενα φάρμακα και βιομηχανικά χημικά, προκαλώντας ανησυχίες για τις τιμές και την προσβασιμότητα βασικών αγαθών.
- Ενέργεια: Δασμός 10% στις εισαγωγές καναδικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενισχύοντας την ενεργειακή ανεξαρτησία των ΗΠΑ.
- Βιομηχανία και πρώτες ύλες: Δασμοί 25% σε εισαγόμενα μέταλλα (χάλυβα, αλουμίνιο), πλήττοντας τη μεταποίηση και τη βαριά βιομηχανία.
Διεθνείς Αντιδράσεις: Αντίμετρα και Αναδιάταξη των Εφοδιαστικών Αλυσίδων
Οι αντιδράσεις των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ ήταν άμεσες:
- Η Κίνα απάντησε με δασμούς σε αμερικανικά ενεργειακά προϊόντα, γεωργικά προϊόντα και πρώτες ύλες, καθώς και με περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων μετάλλων, κρίσιμων για την τεχνολογική βιομηχανία.
- Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει αντίμετρα στα αμερικανικά προϊόντα, ενώ αναζητά νέους εμπορικούς εταίρους στην Ασία και τη Λατινική Αμερική.
- Ο Καναδάς και το Μεξικό ανακοίνωσαν δασμούς-αντίποινα 25% σε εισαγόμενα αμερικανικά βιομηχανικά και αγροτικά προϊόντα.
- Άλλες οικονομίες όπως η Ινδία και η Βραζιλία ενδέχεται να εκμεταλλευτούν την αναδιάταξη των εμπορικών σχέσεων για να αυξήσουν το μερίδιό τους στις διεθνείς αγορές.
Η Παγκοσμιοποίηση υπό Απειλή; Οικονομικές και Γεωπολιτικές Επιπτώσεις
Η επαναφορά του εμπορικού προστατευτισμού εγείρει σοβαρά ερωτήματα για το μέλλον της παγκοσμιοποίησης:
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
- Μείωση του διεθνούς εμπορίου: Μελέτες δείχνουν ήδη πτώση 12% στις εμπορικές ροές μεταξύ χωρών που ανήκουν σε αντίπαλα γεωπολιτικά μπλοκ.
- Αύξηση του πληθωρισμού: Οι δασμοί οδηγούν σε αυξήσεις τιμών σε βασικά καταναλωτικά αγαθά και πρώτες ύλες.
- Αναδιάταξη των εφοδιαστικών αλυσίδων: Οι επιχειρήσεις προσαρμόζονται σε νέα μοντέλα “reshoring” και “friendshoring”, περιορίζοντας τη διεθνή διασύνδεση των αγορών.
- Γεωπολιτικές εντάσεις: Η εργαλειοποίηση του εμπορίου ως μέσο πίεσης εντείνει τις αντιπαραθέσεις, με την παγκόσμια οικονομία να κατακερματίζεται σε αντίπαλα εμπορικά μπλοκ.
Συμπέρασμα: Ένα Νέο Οικονομικό Τοπίο
Η εμπορική πολιτική των ΗΠΑ μετά το 2025 σηματοδοτεί μια σαφή στροφή προς τον προστατευτισμό, με αντίκτυπο σε ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία. Αν αυτή η τάση συνεχιστεί, θα μπορούσε να σημάνει το τέλος της ανοιχτής παγκοσμιοποίησης, όπως τη γνωρίσαμε τις τελευταίες δεκαετίες, και την είσοδο σε μια περίοδο εμπορικών συμμαχιών βασισμένων στη γεωπολιτική και όχι στην οικονομική αποδοτικότητα.
Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί. Αν δεν υπάρξει διπλωματική προσέγγιση μεταξύ των μεγάλων οικονομιών, η παγκόσμια οικονομία ενδέχεται να οδηγηθεί σε έναν εμπορικό Ψυχρό Πόλεμο, όπου η ανταγωνιστικότητα θα υποχωρήσει έναντι της εθνικής αυτάρκειας και του οικονομικού προστατευτισμού.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Αναπαραγωγή άρθου από εδώ
